„20-30 წელიწადში ქართული ღვინო ისეთივე მოთხოვნადი იქნება მსოფლიოში, როგორიც ფრანგული ან ესპანური“

„პალიტრა TV”-ს ბიზნეს PRESS” -ის ახალი სეზონის პირველმა გადაცემამ ”თელიანი ველის” გენერალურ დირექტორს, შოთა ხობელიას უმასპინძლა.

ჩვენი მკითხველი გადაცემის ბეჭდური ვერსიიდან შეიტყობს იმის შესახებ, თუ რა არის ჩვენი გენეტიკური კოდი, რამდენ წელში იქნება მსოფლიო ბაზარზე ქართულ ღვინოზე დიდი მოთხოვნა და რომელი სადღეგრძელო უყვართ ქართველ მეღვინეებს განსაკუთრებით.

- ”თელიანი ველს” ისევე, როგორც ზოგადად ღვინის წარმოების ტრადიციას საქართველოში საკმაოდ ღრმა ფესვები აქვს. მახსოვს პერიოდი, როდესაც ამ კომპანიას ადგილობრივ ი ბაზრის დაახლოებით, 50 % ეჭირა. ბაზრის რა პროცენტი უკავია თქვენს კომპანიას ახლა?

- ბოლო კვლევებით ჩვენ ბაზრის 39-40 % კვლავაც გვჭირავს, ოღონდ ეს არის ბოთლის ღვინის გაყიდვები. რადგან, როგორც მოგეხსენებათ, საქართველოში არის ჩამოსასხმელი ღვინის გაყიდვის ტრადიცია, სადაც ჩვენ არ ვმონაწილეობთ როგორც მოთამაშე, რადგან არ გვაქვს ჩამოსასხმელი ღვინო. ბოთლში ჩამოსხმული ღვინის ბაზრის წილის 40% დღესაც გვიკავია. იმის გათვალისწინებით, რომ გამოჩნდა უამრავი კომპანია, რომელიც ქართულ ბაზარზე ოპერირებს, ეს არ არის ცუდი შედეგი. შესაბამისად, ბაზარმა გადანაწილება მოახდინა. მაგრამ „თელიანი“ კვლავაც ლიდერია ადგილობრივ ბაზარზე და იმედი გვაქვს, რომ ამ ტენდენციას ჩვენ კიდევ წლები შევინარჩუნებთ.

-ამ ბაზარზე ”თელიანი ველი” ერთ-ერთი ძველი მოთამაშეა. თუმცა, მისი ფესვები კიდევ უფრო ღრმად მიდის და მე-18 საუკუნიდან იღებს სათავეს მაშინ, როდესაც თელიანი ველის ქარხანა არსებობდა. როგორ იქმნებოდა თელიანი ველი?

-”თელიანი ველი” - ასეთი სახელწოდებით 1956 წელს გამოჩნდა. ეს იყო ქარხანა, რომელიც საბჭოთა სოციალისტურ საქართველოში გაკეთდა და რომელიც გათვლილი იყო ფრანგული ყურძნის ”კაბერნეს” გადამუშავებაზე. რადგან მაშინ იშვიათი იყო ფრანგული ჯიშების დამუშავება საბჭოთა კავშირში და კერძოდ, საქართველოშიც. თელიანის ველზე მოყავდათ, ძირითადად, კაბერნე სოვენიონის ტიპის ყურძენი. შესაბამისად, ”თელიანი ველი” ამუშავებდა კაბერნე სოვენიონს და ზუსტად ამიტომ შეიქმნა თელიანი, როგორც ადგილწარმოშობის ღვინო, მას ერქვა თელიანი და იგი მზადდებოდა კაბერნე სოვინიონისაგან. რაც შეეხება ადრინდელ პერიოდს, ეს არ იყო თელიანი, ეს იყო ჭავჭავაძეების ინიციატივა: მათ უნდოდათ ევროპის ბაზარზე კონკურენტუნარიანი ღვინის წარმოება და ჩამოიყვანეს ფრანგი მეღვინე, რომლის გვარიც იყო მოსანო. მან პირველად გააშენა საქართველოში ფრანგული ჯიშები. ამ ჯიშებიდან დაიწყო ღვინის წარმოება და ეს პირველი ფრანგული ჯიშებისგან დამზადებული ღვინო გავიდა ევროპის ბაზარზე, დაიწყო კონკურენცია საფრანგეთში, იტალიაში, ესპანეთში და ძველი სამყაროს სხვა ქვეყნებში ნაწარმოებ ღვინოებთან.

-თქვენს საქმიან ბიოგრაფიას გადავავლე თვალი და ვნახე, რომ ”თელიანი ველს” შემოუერთდით იმ პერიოდში, როდესაც კომპანიას გარკვეული კრიზისი ჰქონდა და დაეხმარეთ კომპანიას კრიზისიდან გამოსვლაში.

- როდესაც კომპანიაში მოვედი, ის მცირე ზომის იყო. ეს იყო 2008 წელი. კომპანია წარმოადგენდა მხოლოდ საწარმოს. ეს იყო ღვინის საწარმო, რომელიც აწარმოებდა ღვინოს და ყიდდა რამდენიმე ბაზარზე. ძირათად ეს იყო ადგილობრივი ბაზარი და უკრაინა. მფლობელებმა იმ პერიოდისათვის მიიღეს გადაწყვეტილება, რომ კომპანია უნდა გამხდარიყო ჯგუფი, რომელსაც თავისი სადისტრიბუციო კომპანიები ექნებოდა. სწორედ ერთ-ერთი პირველი პილოტური პროექტი იყო სადისტრიბუციო კომპანიის გახსნა უკრაინაში, რისთვისაც ჩემი წინა გამოცდილებიდან და განათლებიდან გამომდინარე მთხოვეს, გადმოვსულიყავი ამ კომპანიაში. წავედი უკრაინაში და გავაკეთე თელიანის შვილობილი სადისტრიბუციო კომპანია. პირველ წელიწადს, თუ არ ვცდები, სულ 90 ათასი ბოთლი გავყიდეთ, 2014 წელი კი მილიონ 250 ათასი ბოთლით დავხურეთ.

- უცნაურია, რომ იმ პერიოდში, როცა ღვინის ქართველი მწარმოებლების უდიდესი ნაწილი სწორედ რუსეთის ბაზარზე იყო ორინეტირებული და საექსპორტო პროდუქციის დიდი წილი რუსეთის ბაზარზე გადიოდა, თქვენ პრინციპულად თქვით უარი რუსეთის ბაზარზე და მხოლოდ მცირე წილი გაიტანეთ თქვენ მიერ წარმოებული პროდუქციის. რატომ თქვით უარი რუსეთის ბაზარზე თავიდანვე?

- ალბათ, პირველ რიგში, ეს იყო ინტუიციური გადაწყვეტილება. მაგრამ იყო გამოცდილებიდან გამომდინარეც იმიტომ, რომ ჩემი წინა სამუშაო ქართული ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების კომპანია ”ჯივიესი” იყო, რომელშიც მე ზუსტად იმ წლებში ვმუშაობდი, როცა რუსეთის ბაზარი დაიხურა და შესაბამისად, ამან ძალიან დიდი ზიანი მიაყენა მაშინ იმ კომპანიას. ჩვენ გადავწყვიტეთ, რომ რუსეთის ბაზარი ჩვენთვის პრიორიტეტული არ უნდა ყოფილიყო, რადგან ამ ბაზარზე ეკონომიკური რისკების გარდა, პოლიტიკური რისკებიც არსებობდა.

- და გააკეთეთ არჩევანი უკრაინის სასარგებლოდ?

- არა მარტო უკრაინაში. ვყიდით 32 ქვეყანაში. ეს არის მთლიანად პოსტსაბჭოთა სივრცე. ყაზახეთი, უკრაინა, ბელორუსი, მათ შორის რუსეთი. ასევე ვყიდით აზერბაიჯანში, ვყიდით ევროპის ქვეყნებში. სკანდინავიის ქვეყნებში, ეს არის ფინეთი, შვედეთი, ნორვეგია, ვყიდით კანადაში, აშშ-ში. ანუ, ჩვენ გავაკეთეთ არჩევანი დიფერენციაციის სასარგებლოდ და არა ერთი კონკრეტული ბაზრის სასარგებლოდ.

- როგორც ვიცი, პროფესიით მეღვინე-მევენახე ხართ.

- ეს არის ჩემი პირველადი პროფესია, ასე ვთქვათ, ბაკალავრიატი. მაგისტრატურის განხრით ვარ გაყიდვებისა და მარკეტინგის მაგისტრი.

- საკუთარი ხელით თუ დაგირგავთ ვაზი, თუ მოგიკრეფიათ, დაგიწურავთ და დაგიყენებიათ ღვინო?

- რა თქმა უნდა. 4 წელი ვისწავლე მეღვინეობა-მევენახეობა. პრაქტიკებს საქართველოში გავდიოდი. შემდეგ წავედი და ორი წელი ამერიკაში ვმუშაობდი ღვინის სხვადასხვა ქარხანაში, როგორც მეღვინე. ასე რომ, ჩემთვის ღვინო ნაცნობია დასაწყისიდან: რასაც ჰქვია ვენახი, ფესვი და მისი წარმოშობა. ძალიან ძნელია გაყიდო ის პროდუქტი კარგად, რომელსაც შენ არ იცნობ. თუ იცნობ, მას უნდა იცნობდე საწყიდებიდან იმიტომ, რომ საწყისებიდან იცი ყველა ნაკლი, ყველა პლუსი - ეს ძალიან მეხმარება ამ კომპანიის მართვაში, ის რომ ჩემი საწყისი პროფესია არის მეღვინეობა-მევენახეობა და წლების განმავლობაში მიმუშავია ღვინის სხვადსხვა ქარხანაში. მათ შორის, ამერიკის შეერთებულ შტატებშიც.

- რეალურად რომ შევაფასოთ, დღეს არსებული ვითარებიდან გამომდინარე, იმ ვენახების ფართობის მოცულობით, რაც დღეს გვაქვს ზოგადად ღვინის წარმოების იმ კულტურითა და ტექნოლოგიებით, რომლებასაც იყენებენ არა მხოლოდ ღვინის ქარხნები, არამედ მცირე ზომის ფერმერული მეურნეობები, საოჯახო მეურნეობები, რა შანსები გვაქვს ჩვენ, რომ სათანადო ადგილი დავიმკვიდროთ მსოფლიო რუკაზე?

- ბუნებით ოპტიმისტი არსდროს ვყოფილვარ. ყოველთვის რეალისტი ვიყავი. იმის მიუხედავაად, რომ პატარა ქვეყანა ვართ და გვაქვს ვენახების ძალიან შეზღუდული რაოდენობა, აბსოლუტურად გვაქვს შანსი, რომ მთელი ღვინო, რაც ჩვენს ქვეყანაში იწარმოება, რაღაც წლების მერე იყოს მოთხოვნადი მსოფლიოში. ამის მაგალითი არსებობს - 10 წლის უკან საქართველოში ნაწარმოები პროდუქცია, კერძოდ, ღვინო, მხოლოდ საბჭოთა სივრცეში იყიდებოდა. დღეს ეს არეალი გაიზარდა. ამას სჭირდება წლები. ღვინო ძველდება - ზოგი ღვინო არის 100 წლის დაძველების, ზოგი 70 წლის დაძველების და ის, რაც ადამიანისთვის საკმაოდ დიდი მონაკვეთია, ღვინისთვის ძალიან პატარაა. რატომ ვართ ჩვენ პოპულარულები ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნებში? იმიტომ, რომ 70 წელი საბჭოთა კავშირში არსებობდა ერთადერთი ხარისხიანი პროდუქტი და ეს იყო ქართული ღვინო. ვერანაირმა სხვა პროდუქტმა ამ ქვეყნებში ეს პროდუქტი ვერ ჩაანაცვლა. ხდება ჩანაცვლება პატარა პორციებით, მაგრამ ძალიან რთულად. ზუსტად იგივე სიტუაციაა ევროპის და სხვა ქვეყნებში. იქ ჩვენ არ გვიცნობდნენ და იცნობდნენ კონკრეტულ პროდუქციას, რომლის ჩანაცვლებასაც ახლა ჩვენ ვცდილობთ. დროის პატარა მონაკვეთში ჩვენ ეს გამოგვდის, მაგრამ ამას სჭირდება წლები, სჭირდება ცნობადობის გაზრდა, ხარისხის მომატება, რაც ფაქტი, სახეზეა. 10 წლის წინ ნაწარმოები ქართული ღვინო და დღეს ნაწარმოები ქართული ღვინო ნებისმიერი კომპანიისა, ერთმანეთისგან განსხვავდება როგორც ცა და დედამიწა. იმიტომ, რომ ჩვენც ვისწავლეთ ჩვენს ტრადიციებთან ერთად იმ ტექნოლოგიების გამოყენება, რომლებსაც მსოფლიო იყენებს. შესაბამისად, საქართველოში ამ ინდუსტრიას მომავალი აქვს. ამიტომ იმედიანად ვუყურებ და მგონია, რომ სულ რაღაც 20-30 წელიწადში ქართული ღვინო იქნება ისეთივე მოთხოვნადი მსოფლიოს თაროებზე, როგორიც არის, მაგალითად, ფრანგული ან ესპანური.

- ჩვენ ვერ ვყიდით იმდენს, რამდენსაც ვაწარმოებთ?

- ჩვენ ვყიდით იმდენივეს. უბრალოდ, არ ხდება ბაზრების დიფერენციაცია. ამიტომ არის ხოლმე რისკის ქვეშ ინდუსტრია. როდესაც შენს დიდ ბაზარს პრობლემები ექმნება, მაგალითად რუსეთს, ან ამ შემთხვევაში უკრაინას, შენი ინდუსტრია რისკის წინაშე დგება - შენი გასაღების ბაზარი მცირდება. ამიტომაც ჩვენ მაქსიმალურად უნდა მოვახდინოთ ჩვენი გაყიდვების რეალიზაციის ტერიტორიების დიფერენციაცია. ამ შემთხვევაში ქართული ღვინო იქნება წარმატებული და ექნება იმის შანსი, რომ დამატებითი ვენახები გაშენდეს, უფრო მეტი ღვინო იწარმოოს და უფრო მეტ ქვეყანაში გაიყიდოს.

- ღვინის ბაზრის ერთ-ერთ კვლევაში ვნახე, რომ ბაზრის დაახლოებით ორი მესამედი ჯერ კიდევ ოჯახურ მეურნეობაში წარმოებულ ღვინოს უჭირავს. დანარჩენი მოდის ბოთლის ღვინის წარმოებაზე. საინტერესოა, თუ ამ ყველაფერს თანამედროვეობის თვალით შევხედავთ, კარგია ეს თუ ცუდი?

- ამაში გასაკვირი არაფერი არ არის იმიტომ, რომ ეს არის აპრობირებული მეთოდოლოგია საზღვარგარეთაც. მაგალითად, ბორდოში ბოთლის ღვინის მოხმარება და ჩამოსასხმელი ღვინის მოხმარება არის ნახევარი ნახევარზე. ნებისმიერ ტრადიციულ ღვინის ქვეყანაში ეს გარდაუვალია იმიტომ, რომ ტრადიციულ ღვინის ქვეყნებში ყველას უყვარს ბაბუამისის სახლში ნაწარმოები ღვინო და მისთვის ბავშვობიდან ეს საუკეთესოა. მაგრამ როგორც ევროპული პრაქტიკა გვაჩვენებს, ისინი მაინც ცდილობენ ეს ღვინი არ გაიზიარონ სტუმართან. შესაძლოა, სტუმრის გემოვნება სხვანაირი იყოს. ამიტომაც სტუმართან ისისნი ტრადიციულ ბოთლში ჩამოსხმულ ღვინოს იზიარებენ. ამას ბაზარი თვითონ გადაარჩევს და ზუსტად იგივე მოხდება საქართველოში. ვფიქრობ, რომ ბაზარი თვითონ მოხადენს დიფერენციაციას და დარჩება ჩამოსასხმელი ღვინის მოხმარება, მაგრამ გაიზრდება ტრადიციული მეთოდოლოგიით დამზადებული ღვინის მოხმარება. სწორედ ამის პოპულარიზაციისთვის გავამზადეთ ხაზი, რომელსაც ჰქვია გლეხური და რომელიც არის ზუსტად იმ გზით დამზადებული, როგორც მზადდება ღვინო ოჯახებში.

- როგორ ფიქრობთ, წელს ექნებათ გლეხებს ყურძნის ჩაბარების პრობლემა? არის ღვინის ქარხნების მხრიდან იმდენად დიდი მოთხოვნა, რომ მოსავალი მთლიანად მიიღონ და გადაამუშავონ?

- არის ხარისხიანი ყურძენი და უხარისხო ყურძენი. არის ყურძენი რომელიც კარგად არის მოყვანილი და დაუბინავებელი არასდროს რჩება და არის შედარებით ნაკლებად მოვლილი ყურძენი, რომელსაც ჩემნაირი ქარხნები ვერ აიღებენ, რადგან მათ მოთხოვნა, სტანდარტი აქვთ და უნდა აწარმოონ ხარისხიანი ღვინო, რომელიც მაგალითად, აშშ-ში უნდა გავიდეს. აშშ-ში მე დასეტყვილი ყურძნიდან ნაწარმოებ ღვინოს ვერ გავიტან. რაც ხარისხიანია ის ყოველთვის ბინავდება. უხარისხო ყურძენზე ყოველწლიურად არის პრობლემა, ლაფსუსები და ასე შემდეგ. მაგრამ ამ შემთხვევაში უკვე ერთვება მთავრობა, რომელიც ეხმარება გლეხს, რომ ეს ყურძენი დააბინაოს შედარებით ნაკლებ ფასად კონკრეტულ ქარხნებში, რომლებიც მერე ამ ყურძენს გადაამუშავებს, ხდება ამ ყურძნისგან სპირტის დამზადება და ასე შემდეგ. ბოლო წლებში დაზარალებული ისე, რომ ყურძენი გარეთ დარჩენოდა, თითქმის არ ყოფილა.

-  გასულ წლებში სახელმწიფო სუბსიდიას იღებდნენ ქარხნებიც, წელს კი როგორც ვიცით, გლეხებიც აიღებენ. თუკი ჩვენ უნდა შევუწყოთ ხელი გლეხებს იმისთვის, რომ მათ ხარისხიანი პროდუქცია მოიყვანონ, რომელზეც შემდეგ მოთხოვნა თავისთავად იქნება, იქნებ უკუღმა ვაკეთებთ რაღაცას?

- ეს არის საბაზრო ეკონომიკა და ყველა ადამიანი თავის სამსახურში გადასახადს იღებს. როგორც გლეხი იღებს თავის ყურძენში. ოღონდ ის სად დახარჯავს ამ ფულს, მისი გადასაწყვეტია. დახარჯავს ისევ ვენახში თუ პირადი მოხმარების საგნებში. შესაბამისად, აქ ვერც სახელმწიფო, ვერც ბიზნესი ვერაფერს იზამს. ეს არის თქვენი, ერთი კონკრეტული ადამიანის გადასაწყვეტი. არიან გლეხები, რომლებიც ამ ფულს უკან აბრუნებენ ვენახში და შორსმიმავალ პერსპექტივებს აქცევენ ყურადღებას, არიან გლეხები, რომელბიც ამას არ აკეთებენ. შესაბამისად, პირველ შემთხვევაში აქვთ უკეთესი, მეორე შემთხვევაში - შედარებით, ცუდი. ამას დაარეგულირებს საბაზრო ეკონომიკა. ამას დაარეგულირებს თითოეული ჩვენგანის მენტალობა და ეს მენტალობა დროთა განმავლობაში იცვლება. ყველამ იცის, რომ არ შეიძლება სხვის იმედზე იყო და რაღაც შენ თვითონაც უნდა გააკეთო. მენტალობა იცვლება: სულ უფრო მეტი და მეტი გლეხია, რომელსაც აქვს კარგი, ხარისხიანი ყურძენი.

- ფასი როგორი იქნება, როგორ ფიქრობთ?

- როგორი მოთხოვნაც იქნება, ისე კორექტირდება ფასი. რადგან მე არ ვიცი სხვა კომპანიების მოთხოვნა, ძალიან მიჭირს კონკრეტულ ფასზე ვილაპარაკო. ყურძნის თვითღირებულება არ არის ძალიან დიდი.

- რამდენია?

- ჩვენ გვაქვს სადღაც 35 თეთრიდან 45 თეთრამდე.

- როდესაც ყიდულობთ რამდენს იხდით?

- შარშან, მაგალითად, გადავიხადეთ 1.20 ლარი თეთრ ყურძენში, რქაწითელში და სადღაც 2,20-2,50 ლარი საფერავში.

- თქვენ თქვით, რომ რთულია რაიმეს პროგნოზირება იმ ფონზე, როცა არ იცით, როგორი იქნება სხვა კომპანიების მხრიდან ყურძენზე მოთხოვნა. თუმცა, სტატისტიკის გათვალისწინებით, პროგნოზირება არც ისე რთულია.

- სტატისტიკის გათვალისწინებით, ჩვენი პროგნოზების მიხედვით, წითელ ყურძენზე, საფერავზე მოთხოვნა კვლავაც დიდი იქნება იმიტომ, რომ ბევრად მეტი იყიდება. მთელი გაყიდვების 70% არის წითელი და 30%-ია თეთრი ამ ეტაპზე. შესაბამისად, წითელზე მოთხოვნა დიდი იქნება.

- ხშირად, კონკურენციას ღვინის ბაზარზე ღვინის ომებს უწოდებენ. საინტერესოა, როგორია ღვინის ომები ადგილობრივ და საერთაშორისო ბაზარზე. ვინ არიან თქვენი ძირითადი კონკურენტები?

- საქართველოში არის 4-5 კომპანია, რომელსაც ბოთლის ღვინის ბაზარი აქვს გადანაწილებული. ეს კომპანიებია „თელავის ღვინის მარანი“, „თბილღვინო“, „ბადაგონი“ და „ხარება“...რაც შეეხება საექსპორტო ბაზარს, იქ ვცდილობთ, ქართველები ვიყოთ ერთად. იქ ვებრძვით უფრო ძველ სამყაროს, რომელსაც სახელიც მოხვეჭილი აქვს, ტრადიციულადაც იცნობენ ამ ქვეყნებში, ამიტომ იქ ვცდილობთ ერთიანი თარო გვქონდეს, რითიც ჩვენ შევებრძოლებით, მაგალითად, ესპანეთს ან ფრანგულ ან იტალიურ ღვინოს, რადგანაც იქ ერთი კონკრეტული კომპანია ვერ გაიმარჯვებს. იქ ინდუსტრია უნდა გავიდეს მთლიანად, რომ რაღაცა კვალის დატოვება შეძლოს. ასევე ქართული ღვინის ცნობადობის გაზრდა მომხმარებელში. მერე უკვე მომხმარებელი თვითონ მოახდენს გადარჩევას - რომელი მოსწონს და რომელი არ მოსწონს.შესაბამისად, კონკურენცია ადგილზე სხვანაირია, საზღვარგართ - სხვანაირი.

- რა არის ხოლმე საერთაშორისო ბაზარზე ერთიანი ბრძოლის თქვენი ძირითადი ბერკეტი?

- ქართული ღვინის სლოგანი საზღვარგარეთის ბაზარზე არის 7 ათასი რთველი. რომელიც არცერთ სხვა ქვეყანას არ აქვს. როგორც მოგეხსენებათ, პირველი ღვინო, დამტკიცებული საბუთებით, საქართველოში 7 ათასი წლის წინ აწარმოეს. ჩვენ ყველას ვეუბნებით, რომ როდესაც ჩვენ ვაწარმოებდით და მოვიხმარდით ღვინოს, სხვებმა საერთოდ არ იცოდნენ, რა იყო ღვინო. ამიტომ გვენდეთ და გასინჯეთ ჩვენი ღვინო, იმიტომ რომ ჩვენ ვართ პირველები, ვინც ეს პროდუქტი შექმნა დედამიწაზე.

- მახსოვს, როდესაც NBC-ზე გამოჩნდა „თელიანი ველის“ წინანდალი, კალიფორნიის ინსტიტუტის ექსპერტები ურჩევდნენ ამერიკის მოსახლეობას, რომ აუცილებლად დაეგემოვნებინათ ეს ღვინო. რა იყო ეს ძალიან დიდი გამარჯვება თუ კარგად დაგეგმილი სარეკლამო კამპანიის ნაწილი?

- ალბათ ეს უფრო კარგად დაგეგემილი სარეკლამო კამპანიის ნაწილი იყო. რამაც ძალიან დიდი შედეგი გამოიღო. გარდა ამისა, „თელიანი ველის“ წინანდალი და მუკუზანი არის ერთადერთი ქართული ღვინოები, რომლებმაც Wine Spectator-ში აიღეს 88 ქულა. რაც აქამდე ჯერ არ მომხდარა იმიტომ, რომ Wine Spectator არ აურჩევია არასდროს ქართული ღვინო დეგუსტაციისთვის და არ მიუცია 80 ქულაზე ზევით.

- დღეს ბევრი ექსპერტი აღნიშნავს, რომ სახეზე გვაქვს მესამე ეკონომიკური კრიზისი. ზოგი ამბობს, რომ ეს არის სავალუტო კრიზისი, ვხედავთ, რომ საკმაოდ არასტაბილურ ვითარებაშია ჩვენი ეროვნული ვალუტა. ეს ყველაფერი თუ ახდენს გავლენას ღვინის ბიზნესზე საქართველოში?

- რა თქმა უნდა. ეს ყველაფერი გავლენას ახდენს არა მარტო ღვინის ბიზნესზე, არამედ საერთოდ, საქართველოში ბიზნესგარემოზე. მაგრამ ჩვენ, ასე ვთქვათ, კრიზისს მიჩვეული თაობა ვართ. იმიტომ, რომ წლებია სხვადასხვა კრიზისულ სიტუაციაში ვმუშაობთ. ამიტომაც, რასაც ემერჯენსი მენეჯმენტი ჰქვია, ძალიან კარგად გვაქვს შეთვისებული თითოეულ ბიზნესმენს, რომელიც მეტნაკლებად წარმატებულია ამ ქვეყანაში. შესაბამისად, ყოველთვის ხდება მიმართულებების შეცვლა, ადაპტირება და ძალიან მოქნილები ვართ. რა თქმა უნდა, რყევები არის, რყევები გვექნება როგორვ ჩვენ, ასევე ნებისმიერ სხვა ბიზნესს.

- საკმაოდ დიდ მომავალს უწინასწაერმეტყველებენ ქართულ ღვინოს აზიურ ბაზრებზე. რა მოხდა, ჩინელებმა ქართულ წითელ ღვინოს გემო გაუგეს?

- ეს არ არის მარტო ქართული ღვინო. ეს არის მთლიანად ღვინის, როგორც სექტორის წარმატება ჩინეთის ბაზარზე. იმიტომ, რომ ჩინეთი არ სვამდა ღვინოს, ჩინეთი მოიხმარდა სხვა ალკოჰოლურ პროდუქტებს. მხოლოდ რამდენიმე წლის უკან დაიწყეს მათ ღვინის პოპულარიზაცია, ღვინის მოხმარება. ჩვენი მთავარი წარმატება არის ის, რომ ჩვენ სწორად ჩავებით ამ ტენდენციას და ერთ-ერთი პირველები ვიყავით, რომლებიც ამ ბაზარზე ჩვენი პროდუქტით შევედით. იქ კონკურენცის გაწევა უფრო იოლია, რადგან მათ არ იციან არც ფრანგული, არც ქართული, არც ჩილეს ღვინო. მათთვის ყველა ღვინო ერთია. ვინც უფრო წარმატებულად წარმართავს თავის კამპანიას, ის იქნება გამარჯვებული. ქართველებმა აქტიურად დავიწყეთ ამ ბაზარზე მუშაობა და შედეგებიც არის - საკმაოდ დიდი ზრდა აქვს წლიდან წლამდე ჩინეთში, სინგაპურში და სხვა აზიურ ქვეყნებში ჩვენი ღვინის მოხმარებას.

- ერთი წუთით ისევ გამოდით თქვენი ახლანდელი პოზიციიდან და წარმოიდგინეთ, რომ ხართ ახალბედა ადამიანი, რომელსაც უნდა კერძო სექტორში მოსინჯოს ძალები. ფიქრობთ, რომ დღეს არსებული ბიზნესგარემო თქვენთვის მიმზიდველი იქნებოდა? და სად ჩადებდით ფულს, საიდან დაიწყებდით?

- საქართველოში ყველაზე წარმატებული ყოველთვის იყო სოფლის მეურნეობა იმიტომ, რომ ეს იყო ის სფერო, რომელზეც ჩვენი სპეციალიზაცია მოდიოდა საუკუნეების უკან. ეს არის ყველაზე ძნელად დასანგრევი ბიზნესსფერო. მშენებლობა, სხვადასხვა წარმოება, ყველაფერი დამოკიდებულია ბიზნესგარემოზე და ასე შემდეგ. დღეს რომ ვიწყებდე ნილიდან, დავიწყებდი ისევ სოფლის მეურნეობაში. ეს იქნებოდა ღვინო თუ , მაგალითად, ბროკოლის კომბოსტოს მოყვანა რომელიც პოპულარულია ახლა ევროპაში.

- მიწა გვიწყობს ხელს, იდეა კარგია, მაგრამ ხშირ შემთხვევაში, არ არის ხოლმე საკმარისი ფინანსური რესურსი.

- ფინანსური რესურსის მოძიებაც არის ბიზნესმენის ერთ-ერთი მოვალეობა და სხვათა შორის, საქართველოში სოფლის მეურნეობის დარგში ბიზნესის წამოწყებისთვის ფინანსური რესურსის მოძიება რთულ არ არის. ბევრად უფრო ძნელია სადისტრიბუციო კომპანიის ასაწყობი ფინანსური რესურსების მოძიება. ათასნაირი გრანტია, ათასნაირი დახმარებაა, შესაბამისად, ბიზნესგარემო სოფლის მეურნეობის წარმოებისთვის ბევრად უფრო პოზიტიურია, ვიდრე ნებისმიერი სხვა ბიზნესის წარმოებისთვის საქართველოში.

- მათ შორის ის პროექტები, რომლებსაც საქართველო ბოლო წლების განმავლობაში ახორციელებს? ვგულისხმობ თუნდაც ”იაფი სესხის პროგრამას”...

- რა თქმა უნდა. ჩვენც ვსარგებლობთ იაფი სესხის პროგრამით. ეს არის ძალიან შეღავათიანი კრედიტი და ასეთ კრედიტს ჩვენ ვერ ავიღებთ ვერცერთი ევროპული ბანკისგან. რატომ არ გამოვიყენოთ ის, რისი საშუალებაც გვაქვს ჩვენი სახელმწიფოს დახმარებით? არ გამოვიყენოთ იაფი კრედიტი თუნდაც ყურძნის შესაძენად. რომელიც არის ლარში. როცა ჩვენ ყურძენს ვყიდულობთ ლარში, კრედიტი გვაქვს გასასტუმრებელი ლარში, შესაბამისად რისკები პატარაა, იმიტომ, რომ ამას არ ემუქრება დევალვაცია და ასე შემდეგ.

- გისმენთ და ვფიქრობ, რომ ბიზნეს სამოთხეში ვცხოვრობთ, შეიძლება ითქვას, პრობლემები არ გაქვთ?

- პრობლემები არის რა თქმა უნდა.

- რა პრობლემებია?

- პრობლემა არის ძირითადად, საექსპორტო ბაზრებზე დახმარება. წარმატებული და უფრო განვითარებული ქვეყნები ბიზნესს საზღვარგარეთ პრომოუშენის გაკეთებაში ეხმარებიან.

- ქართველმა მეღვინეებმა ყველაზე უკეთ იციან კარგი ქართული ღვინის ფასი. მაინტერესებს, რომელია ქართველი მეღვინეების ყველაზე საყვარელი სადღეგრძელო ტრადიციულ სუფრასთან.

- რა თქმა უნდა ვაზის. რომ არ იყოს ვაზი, არ იქნება ღვინო. თუ არ იქნება ღვინო, არ იქნება არაფერი ქართულ კულტურაში იმიტომ, რომ ნებისმიერი ჩვენი რელიგიური დღესასწაული, ნებისმიერი ჩვენი წარმატება და წარუმატებლობა, ღვინოსთან არის დაკავშირებული. შესაბამისად - ვაზი და ის ადამიანი, რომელსაც ვაზი მოყავს. ეს არის ის, რაზეც საქართველო დგას. ეს ბრწყინვალედ იცოდა ჩვენმა მტერმაც და სწორედ ამიტომ, პირველი რასაც ანგრევდა იყო ეკლესია და ვაზი, რომელსაც ანადგურებდა. ეს არის ჩვენი გენეტიკური კოდი და თუ ადამიანს გენეტიკურ კოდს გაუნადგურებ, ის ნაცია აღარ იარსებებს.

ასევე იხილეთ:  "ჯერ ფული, მერე იღბალი"

თბილისელი გოგო, რომელიც წარმატებული ფერმერი გახდა