პლასტმასის აგური, სმოგის საწინააღმდეგო სახურავი და სხვა გიჟური გამოგონებები, რომლებიც კაცობრიობის ყოველდღიურობას შეცვლის

როგორი იქნებოდა სახლი, პლასტმასის ნარჩენებისგან დამზადებული აგურისგან რომ აშენდეს? რისგან უნდა იყოს შედგენილი სახურავი, რომ სმოგთან ბრძოლა შეძლოს? როგორ მივიღოთ სახლში არსებული ჰაერისგან წყალი? - ამ შეკითხვებს პასუხი სხვადასხვა სტარტაპებმა და კომპანიებმა უკვე გასცეს და უფრო მეტიც, შექმნეს გაჯეტები, რომლებიც კაცობრიობის ყოველდღიურობას შეცვლის.

111-1700826707.jpg

სპეციალური კოვზი მათთვის, ვისაც ხელის კანკალის გამო ჭამა არ შეუძლია

ჭკვიანი კოვზი, რომელიც დაავადებულ ადამიანებს კვების პროცესს უადვილებს, სამხრეთ ინდოეთის ქალაქ ბანგალორში მცხოვრებმა სკოლის მოსწავლემ გამოიგონა.

არავ უნილმა მოწყობილობა სახლში, ჩვეულებრივი კოვზის, 3D პრინტერისა და რამდენიმე ელექტრონული კომპონენტის გამოყენებით დაამზადა. კოვზის სახელურს აქვს ჩაშენებული მინი ძრავი, რომელიც აკონტროლებს ხელის მოძრაობას.

როდესაც ასეთი კოვზი ტრემორით დაავადებული ადამიანის ხელშია, სახელურში არსებული სენსორები აანალიზებენ ხელის ვიბრაციას და ძრავის გამოყენებით კოვზს მიმართავენ ვიბრაციის საწინააღმდეგო მიმართულებით. შედეგად, კოვზი არ ირხევა და შეგიძლიათ უსაფრთხოდ მიიტანოთ იგი პირთან.

ასეთი მოწყობილობის შექმნის იდეა 16 წლის არავს მაშინ გაუჩნდა, როცა დაინახა, როგორ ცდილობდა ჭამას მისი ბიძა, რომელიც პარკინსონის დაავადებით იტანჯებოდა.

კოვზის პროტოტიპი ამჟამად ტექნიკურ გამოცდებს გადის და შედეგები მომავალი წლის დასაწყისში გამოქვეყნდება. ამის შემდეგ, კოვზი შეიძლება გადავიდეს მასობრივ წარმოებაში. ექსპერტების შეფასებით, ინდოეთში 7 მილიონზე მეტი ადამიანი იტანჯება პარკინსონის დაავადებით და ისინი აუცილებლად ისარგებლებენ ასეთი მოწყობილობით.

2222-1700826720.jpg

პლასტმასის აგური

ამერიკული სტარტაპი ByFusion ჭარბი პლასტმასის ნარჩენების, გარემოს დაბინძურებისა და სამშენებლო მასალების მაღალი ღირებულების პრობლემების გადაჭრას ერთი პროექტით ცდილობს.

ლოს-ანჯელესში დაფუძნებული კომპანიის სპეციალისტებმა პლასტიკური ნარჩენებისგან აგურის წარმოება დაიწყეს. ByFusion-ის აღჭურვილობასა და პროცესს შეუძლია გაუმკლავდეს ყველაფერს, პლასტმასის ბოთლებიდან დაწყებული სასურსათო ჩანთებით დამთავრებული.

ორთქლისა და მაღალი წნევის გამოყენებით დანადგარი კუმშავს წინასწარ გახეხილ პლასტმასს. შედეგი კი არის დიდი მრავალფერადი აგურის ბლოკები, რომლებსაც დეველოპერებმა ByBlock უწოდეს. ასეთი ბლოკის საწარმოებლად არ გჭირდებათ პლასტმასის ნარჩენების დახარისხება. ასეთი ბლოკების წარმოებისას CO2 გამონაბოლქვი 83%-ით ნაკლებია, ვიდრე ბეტონის ბლოკების წარმოებისას. ByBlock დროთა განმავლობაში არ იშლება და მათზე ბზარები არ ჩნდება. ისინი ერთმანეთთან დაკავშირებულია შესაკრავების გამოყენებით, ანუ არ არის საჭირო წებო ან ცემენტი.

ByBlock მოსახერხებელია კედლების, ღობეების, დეკორატიული ღობეების, შენობების, ბაღის ავეჯის, ყვავილების საწოლების და მრავალი სხვა წინაღობის ასაშენებლად.

კომპანია გეგმავს 2030 წლისთვის ბლოკებად 100 მილიონი ტონა პლასტმასის ნარჩენი გადააქციოს.

333-1700826731.jpg

სმოგის საწინააღმდეგო სახურავი

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, ჰაერის დაბინძურების გამო ყოველწლიურად 7 მილიონი ადამიანი იღუპება, რაც გულის დაავადებებს, ინსულტს, დიაბეტის, ასთმის და სხვა დაავადებებს იწვევს. გასაკვირი არ არის, რომ ჰაერის გაწმენდის პრობლემა ყოველწლიურად უფრო მწვავე ხდება. მისი გადაწყვეტა ამერიკულმა კომპანია 3M-მა შემოგვთავაზა, რომელიც ასევე სპეციალიზირებულია სამშენებლო ტექნოლოგიებში. მათ მიერ, შენობების სახურავების დასაფარად შემუშავებული მარცვლოვანი მასალა ებრძვის სმოგს და ასუფთავებს ჰაერს. ეს მასალა მუშაობს ისე, როგორც ხეები: ის შთანთქავს აზოტის ოქსიდს და ნახშირბადის მონოქსიდს ჰაერიდან. თუმცა ასეთმა სახურავმა ჯერ არ ისწავლა ჟანგბადის გამომუშავება.

3M გრანულებში ინტეგრირებული ფოტოკატალიზატორი გარდაქმნის აზოტის ოქსიდებს ისეთ ფორმაში, რომელიც ადვილად ირეცხება წვიმით და შეიწოვება მცენარეების მიერ ნიადაგის მეშვეობით, როგორც მინერალური სასუქი. შედეგად, ასეთი სახურავის გარშემო ჰაერი უფრო სუფთა ხდება. ერთი ასეთი სახურავი ჰაერის გაწმენდის ეფექტურობით შედარებულია ორ ან სამ ხესთან.

კომპანიამ უკვე დაამზადა იმდენი მასალა, რომ 400 ათასზე მეტი სახურავი დაიფაროს.

44444-1700826742.jpg

ბინაში არსებული ჰაერიდან მიღებული სასმელი წყალი

ეს გამოგონება აუცილებლად მოეწონება მათ, ვისაც უყვარს სუფთა, გემრიელი სასმელი წყალი. სტარტაპ Kara Pure-ის დამფუძნებელმა, ამერიკელმა Cody Sudin-მა მოიგონა მსოფლიოში პირველი მოწყობილობა, რომელიც წყალს შიდა ჰაერიდან აწარმოებს.

უჟანგავი ფოლადის კორპუსის მოწყობილობა გამაგრილებელს ჰგავს. ის შეიძლება განთავსდეს სახლში ან ოფისში და უზრუნველყოფს 10 ლიტრამდე წყლის გამომუშავებას დღეში, ასევე შთანთქავს ტენიანობას ჰაერიდან. მოწყობილობა არ საჭიროებს კომპლექსურ მოვლას - საკმარისია ჰაერის ფილტრის ხელით გაწმენდა ექვს თვეში ერთხელ და მთავარი ფილტრის შეცვლა წელიწადში ერთხელ.

Kara Pure -ის გაყიდვებმა 1 მილიონ დოლარს გადააჭარბა.

55555-1700826752.jpg

ბანანის ჩანთები

შვეიცარიულმა კომპანია QWSTION-მა, რომელიც სპეციალიზირებულია ჩანთების წარმოებაში და უყვარს ექსპერიმენტები, შექმნა მსოფლიოში პირველი ქსოვილი აბაკას მცენარის ბოჭკოებისგან, ანუ ტექსტილი ბანანისგან, რომელსაც Bananatex უწოდა.

აბაკა დიდი რაოდენობით იზრდება ფილიპინებში, ინდონეზიასა და ცენტრალურ ამერიკაში, ამიტომ ქსოვილის წარმოებისთვის საკმარისი ნედლეული არსებობს. აბაკა საკმაოდ უპრეტენზიოა და არ საჭიროებს პესტიციდებით დამუშავებას, განაყოფიერებას ან დამატებით მორწყვას. ფერმერები ამ მრავალწლიან ბალახოვან მცენარეს მიწის ტერიტორიების აღდგენისთვის იყენებენ.

Bananatex-ს არაერთხელ მიენიჭა ჯილდოები ინოვაციისა და გარემოსდაცვითი კეთილგანწყობისთვის, მათ შორის გერმანიასა და შვეიცარიაში.

კომპანია QWSTION-მა უკვე გამოუშვა Bananatex-ის სხვადასხვა ტიპის, ზომისა და ფერის ჩანთების ხაზი.

თეონა რამაზაშვილი