ომები, არჩევნები, ეკონომიკური კრიზისი - უსიამოვნებები, რომლებსაც 2024 წელს უნდა ველოდოთ

ომი უკრაინასა და ახლო აღმოსავლეთში, დაპაუზებული განვითარება მთელს მსოფლიოში და რეკორდულად მაღალი ტემპერატურა პლანეტაზე - ეს 2023 წლის მთავარი ნეგატიური ამბებია და ცოტას თუ სჯერა, რომ 2024 გამორჩეულად მსუბუქი იქნება.

მსოფლიო მედია და ექსპერტების დიდი უმრავლესობა წერს, რომ ყველაფერი უბრალოდ, უარესად იქნება. BBC-მ 2024-ის იმ ფაქტების სია გამოაქვეყნა, რომლისაც ამ წელს ყველაზე მეტად უნდა გვეშინოდეს:

საუბარია არჩევნებზე, რომლის შედეგადაც შესაძლოა, აშშ-სა და ევროკავშირში ხელისუფლება შეიცვალოს, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ უკრაინაში, სადაც უკვე მეორე წელია რუსული აგრესია გრძელდება, დახმარება მკვეთრად მოიკლებს.

კიდევ ერთი პოტენციური პრობლემაა ეკონომიკური კრიზისი, რომლის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, შესაძლოა, გახდეს ინფლაციის ახალი ტალღა.

ვერსიებს შორისაა ხელოვნური ინტელექტიც, რომელიც ორ კატეგორიაში ერთდროულად მოიაზრება - რისკებში და ამავდროულად, კაცობრიობის ერთ-ერთი გადამრჩენელიც არის. 21-ე საუკუნის მთავარი სიახლე ამ ეტაპზე ფორმირების პროცესშია, მაგრამ მისი დამალული პოტენციალის გამო, AI მომავლის პროგნოზირებაში ერთ-ერთი ყველაზე უცნობი ქმნილებაა.

თუმცა, 2024 წლის მთავარ საფრთხეებად ამ დროისთვის ომები სახელდება.

ომი ევროპაში, რომელიც პუტინმა უკრაინის წინააღმდეგ წამოიწყო, შორსაა დასრულებისგან, ისევე, როგორც კონფლიქტი ისრაელსა და ჰამასს შორის, რომელსაც ირანის მხარდაჭერა აქვს. თითოეულ მათგანს ნებისმიერ დროს ემუქრება მასშტაბურ რეგიონალურ ან თუნდაც გლობალურ კონფლიქტში გადაზრდის საფრთხე. და მეორეც, საერთაშორისო ურთიერთობებში სამხედრო აგრესიის დამკვიდრებამ და დასავლეთის შეზღუდულმა რესურსებმა მოკავშირეების დასახმარებლად, შეიძლება დასავლეთის ოპონენტი ავტოკრატები წაახალისოს, ახალი ომები წამოიწყონ.

ომები

ომები სამყაროს უფრო ღარიბს ხდის. მათ უკვე მოჰყვა შეფერხებები საერთაშორისო ვაჭრობაში, მსოფლიო ეკონომიკის დეგლობალიზაცია და ომისშემდგომი საერთაშორისო განვითარების ინსტიტუტების დეგრადაცია.

რუსეთის აგრესია უკრაინის წინააღმდეგ გადავიდა გამანადგურებელი ომის გაჭიანურებულ ეტაპზე. მთავარი რისკი მისგან დაღლილობაა ევროპასა და დასავლეთში, რასაც შეიძლება მოჰყვეს კიევისთვის სამხედრო და ფინანსური დახმარების შეწყვეტა.

წლის ბოლოს ევროპულ პაკეტს უნგრეთმა ვეტო დაადო, ამერიკული დაფინანსება კი რესპუბლიკელებმა კონგრესში დაბლოკეს. იანვარში ევროკავშირი და აშშ-ის ხელისუფლება გაიმეორებენ მხარდაჭერის განბლოკვის მცდელობებს, რომლის გარეშე უკრაინა რისკავს მარტო დარჩენას აგრესორთან, რომელიც მზადაა მთელი თავისი რესურსი გამოიყენოს მეზობელი ქვეყნის დასაპყრობად.

შეიარაღებული კონფლიქტები გრძელდება სუდანში, იემენში, მიანმარში, სომალიში, სირიაში, ნიგერიაში. ექსპერტები შიშობენ, რომ მათი რიცხვი 2024 წელს გაიზრდება.

არჩევნები

2024 წელს ოფიციალურად დემოკრატიის გამოცდის წელიწადს უწოდებენ. როგორც Financial Times-ი აღნიშნავს, დემოკრატიის ისტორიაში არასდროს ყოფილა ამდენი არჩევნები ერთ წელიწადში. თითქმის 2 მილიარდი ადამიანი - მსოფლიოს ზრდასრულთა ნახევარი 2024 წელს არჩევნებზე მიდის.

„ამჟამინდელი არჩევნები იმართება მსოფლიო მასშტაბით ლიბერალიზმის, დამოუკიდებელი ინსტიტუტების შესუსტებისა და თვით არჩევნების ინსტიტუტის მიმართ ახალგაზრდების მზარდი იმედგაცრუების ფონზე“ - წერს გამოცემა.

დემოკრატიული ქვეყნები ყველაზე მრავარიცხოვანი მოსახლეობით - ინდოეთი, ინდონეზია და მექსიკა - ისინი ყველანი ხმის მიცემის მოლოდინში არიან.

რუსეთში არჩევნები ასევე 2024 წლის მარტში ჩატარდება, რომელიც პუტინის მომავალ საპრეზიდენტო ვადას გაახანგრძლივებს.

ტაივანის იანვრის საპრეზიდენტო არჩევნები საფრთხეს უქმნის დემოკრატიას არა შიგნიდან, არამედ გარედან. ჩინეთი ძალიან ყურადღებით ადევნებს თვალს კანდიდატების რიტორიკას და იმუქრება, რომ ზომებს მიიღებს თუ გამარჯვებულს "სეპარატისტად" ჩათვლის. შეერთებული შტატები მოქმედებს როგორც კუნძულის უსაფრთხოების გარანტი და ნებისმიერი საგანგებო სიტუაცია შესაძლოა, გადაიზარდოს კონფლიქტში მსოფლიოს ორ წამყვან სამხედრო და ეკონომიკურ ძალას შორის.

ნოემბერში შეერთებული შტატებიც ახალ პრეზიდენტს ირჩევს, ხოლო 450 მილიონიან ევროკავშირში, ივნისის კენჭისყრის შედეგების შემდეგ, ევროპარლამენტი და ევროკავშირის ხელმძღვანელობა შეიცვლება.

ერთადერთი შვება, 2024 წლის კალენდარია, რომლის მიხედვითაც ზაფხულში დროებით შენელდება რთული ამბების ნაკადი ომებისა და კრიზისების შესახებ:

• 14 ივნისს, გერმანიაში საფეხბურთო "ევრო 2024" იწყება
• 26 ივლისს პარიზში XXXIII ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები გაიხსნება.