5 მიზეზი, რატომ უნდა გადავიდეს დედამიწა განახლებად ენერგიაზე

განახლებადი ენერგია უსაფრთხო მომავლის უზრუნველყოფაა.

ენერგია არის კლიმატის პრობლემის საფუძველი და მისი გადაჭრის გასაღები.

სათბური გაზების უმეტესი ნაწილი, რომელიც დედამიწას ფარავს და მზის სითბოს იჭერს, ენერგიის წარმოებიდან მოდის, როდესაც წიაღისეული საწვავი ელექტროენერგიის და სითბოს გამომუშავებისთვის იწვება.

წიაღისეულ საწვავს, როგორიცაა ქვანახშირი, ნავთობი და გაზი, გლობალური კლიმატის ცვლილებაში ყველაზე დიდი წვლილი შეაქვს. მათზე გლობალური სათბური გაზების 75%-ზე მეტი და ნახშირორჟანგის ემისიების თითქმის 90% მოდის.

მეცნიერული მტკიცებულებებით დადგინდა, რომ კლიმატის ცვლილების ყველაზე უარესი ზემოქმედების თავიდან ასაცილებლად, ემისიები უნდა შემცირდეს, თითქმის განახევრდეს 2030 წლისთვის და 2050 წელს ნულს მიაღწიოს.

ამ მიზნის მისაღწევად, ჩვენ უნდა შევწყვიტოთ დამოკიდებულება წიაღისეულ საწვავზე და ინვესტიცია ჩავდოთ ენერგიის ალტერნატიულ წყაროებში, რომლებიც არის სუფთა, ხელმისაწვდომი, მდგრადი და საიმედო.

ხუთი მიზეზი, რის გამოც დედამიწა განახლებად ენერგიაზე უნდა გადავიდეს:

1. განახლებადი ენერგიის წყაროები ჩვენ გარშემოა

მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 80% წიაღისეული საწვავის წმინდა იმპორტიორ ქვეყნებში ცხოვრობს - დაახლოებით 6 მილიარდი ადამიანი, რომლებიც სხვა ქვეყნების წიაღისეულ საწვავზეა დამოკიდებული და, შესაბამისად, დაუცველები არიან გეოპოლიტიკური შოკებისა და კრიზისების მიმართ.

წიაღისეული საწვავისგან განსხვავებით, განახლებადი ენერგიის წყაროები ხელმისაწვდომია ყველა ქვეყანაში და მათი პოტენციალი ჯერ კიდევ არ არის სრულად ათვისებული. განახლებადი ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს (IRENA) შეფასებით, 2050 წლისთვის მსოფლიოში ელექტროენერგიის 90% შეიძლება და უნდა მოდიოდეს განახლებადი წყაროებიდან.

განახლებადი ენერგია უზრუნველყოფს იმპორტზე დამოკიდებულებისგან თავის დაღწევას, რაც ქვეყნებს საშუალებას აძლევს, განახორციელონ თავიანთი ეკონომიკის დივერსიფიკაცია და დაიცვან ისინი წიაღისეული საწვავის ფასების არაპროგნოზირებადი რყევებისგან, ამავდროულად ხელს უწყობს ინკლუზიურ ეკონომიკურ ზრდას, სამუშაო ადგილების შექმნას და სიღარიბის შემცირების მცდელობებს.

2. განახლებადი ენერგია იაფია

დღეს განახლებადი ენერგია რეალურად არის ენერგიის მიწოდების ყველაზე იაფი ვარიანტი მსოფლიოს უმეტეს რეგიონებში. განახლებადი ენერგიის ტექნოლოგიებზე ფასები სწრაფად ეცემა. 2010-2020 წლებში მზის ენერგიის ღირებულება 85%-ით დაეცა. სახმელეთო და ოფშორული ქარის ელექტროენერგიის ღირებულება შემცირდა, შესაბამისად, 56 და 48%-ით.

ფასების დაცემა განახლებად ენერგიას უფრო მიმზიდველს ხდის ყველასთვის, მათ შორის დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებისთვის, რომლებიც ახალ ელექტროენერგიაზე დამატებითი მოთხოვნის უმეტეს ნაწილს განაპირობებენ. ხარჯების შემცირების პირობებში, სავარაუდოა, რომ ახალი ელექტროენერგიის მიწოდების მნიშვნელოვანი ნაწილი უახლოეს წლებში დაბალ ნახშირბადის წყაროებზე იქნება.

2030 წლისთვის განახლებადი წყაროებიდან იაფ ელექტროენერგიას შეუძლია მსოფლიოს ელექტროენერგიის მოთხოვნის 65% დააკმაყოფილოს. ეს გამოიწვევს ენერგეტიკის სექტორის დეკარბონიზაციას 90%-ით 2050 წლისთვის, რაც მნიშვნელოვნად შეამცირებს ნახშირბადის გამოყოფას და ხელს შეუწყობს კლიმატის ცვლილების შერბილებას.

3. განახლებადი ენერგია უფრო ჯანსაღი ალტერნატივაა

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) მონაცემებით, მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 99% სუნთქავს ჰაერით, რომელიც საფრთხეს უქმნის ადამიანის ჯანმრთელობას, ხოლო მსოფლიოში ყოველწლიურად 13 მილიონზე მეტი გარდაცვალება გამოწვეულია გარემოს, მათ შორის ჰაერის დაბინძურებით.

წვრილი ნაწილაკების და აზოტის დიოქსიდის მავნე დონეები ძირითადად გამოწვეულია წიაღისეული საწვავის წვით. 2018 წელს წიაღისეული საწვავისგან ჰაერის დაბინძურებამ გამოიწვია ჯანმრთელობისა და ეკონომიკური ხარჯები 2,9 ტრილიონი აშშ დოლარის ოდენობით, რაც დაახლოებით 8 მილიარდ აშშ დოლარის ექვივალენტურია დღეში.

4. განახლებადი ენერგია ქმნის სამუშაო ადგილებს

ყოველი დოლარის ინვესტიცია განახლებად ენერგიაში ქმნის სამჯერ მეტ სამუშაო ადგილს, ვიდრე ინვესტიცია წიაღისეული საწვავის ინდუსტრიაში. IEA-ის შეფასებით, წმინდა ნულოვან ემისიებზე გადასვლა გამოიწვევს სამუშაო ადგილების მთლიან ზრდას ენერგეტიკულ სექტორში: 2030 წლისთვის, დაახლოებით 5 მილიონი სამუშაო ადგილი დაიკარგება წიაღისეულ საწვავში, ხოლო სუფთა ენერგიაში რიცხვი გაიზრდება დაახლოებით 14 მილიონით, რის შედეგადაც მოგება 9 მილიონი სამუშაო ადგილია.

გარდა ამისა, ენერგეტიკასთან დაკავშირებულ ინდუსტრიებს დასჭირდებათ დამატებით 16 მილიონი მუშაკი, მაგალითად, ახალ როლებში, როგორიცაა ელექტრო მანქანები და ულტრაეფექტური მოწყობილობები, ან ინოვაციური ტექნოლოგიები, როგორიცაა წყალბადის ტექნოლოგია. ეს ნიშნავს, რომ 2030 წლისთვის შეიძლება შეიქმნას 30 მილიონზე მეტი სამუშაო ადგილი სუფთა ენერგეტიკისა და დაბალი ემისიის ტექნოლოგიებში.

5. განახლებადი ენერგიის გამოყენება ეკონომიურია

2020 წელს თითქმის 5,9 ტრილიონი დოლარი დაიხარჯა წიაღისეული საწვავის ინდუსტრიის სუბსიდირებაზე, მათ შორის პირდაპირი სუბსიდირებისა და საგადასახადო შეღავათების და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისა და გარემოსდაცვითი ხარჯების გამო, რომლებიც არ შედის წიაღისეული საწვავის ღირებულებაში.

შედარებისთვის, წელიწადში დაახლოებით 4 ტრილიონი დოლარის ინვესტიციაა საჭირო განახლებად ენერგიაში, მათ შორის ტექნოლოგიასა და ინფრასტრუქტურაში, დღეიდან 2030 წლამდე, რათა მივაღწიოთ წმინდა ნულოვან ემისიებს 2050 წლისთვის.

თავდაპირველი ხარჯები შეიძლება იყოს აკრძალული შეზღუდული რესურსების მქონე მრავალი ქვეყნისთვის და მნიშვნელოვანი ნაწილი ფინანსურ და ტექნიკურ მხარდაჭერას საჭიროებს. მაგრამ განახლებად ენერგიაში ინვესტიცია ანაზღაურდება. მხოლოდ დაბინძურების და კლიმატის ცვლილების შემცირებამ შეიძლება დაზოგოს 2030 წლისთვის 4,2 ტრილიონ დოლარამდე წელიწადში.

გარდა ამისა, განახლებადი ენერგიის ეფექტურ და საიმედო ტექნოლოგიებს შეუძლია შექმნას სისტემა, რომელიც ნაკლებად მგრძნობიარეა ბაზრის შოკების მიმართ და გააუმჯობესოს მდგრადობა და ენერგეტიკული უსაფრთხოება დივერსიფიცირებული ენერგომომარაგების გზით.

ნათია ზარიძე