საქართველოში ფარული ხარჯების 92% ჯანმრთელობის პრობლემებთანაა დაკავშირებული - ISET
„სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებში ჯანდაცვის ფარული ხარჯები აგროსასურსათო სისტემების მთლიანი რაოდენობრივი ფარული ხარჯების 87%-ს, 88%-ს და 92%-ს შეადგენს. მშპ-ში წილის მხრივ, ისინი შეადგენს 18%, 16% და 22%-ს. ეს ფარული ჯანმრთელობის ხარჯები არაჯანსაღი კვებით გამოწვეული სიმსუქნით და არაგადამდები დაავადებების მიზეზით (NCDs) პროდუქტიულობით (FAO, 2023) წარმოიქმნება“,- ამის შესახებ კვლევითი ორგანიზაცია ISET-ი FAO-ს მონაცემებზე დაყრდნობით იუწყება.
კვლევის თანახმად, სიმსუქნის გავრცელება მოზრდილებში მსგავსია სომხეთში, აზერბაიჯანსა და საქართველოში. სამივე ქვეყანაში თითქმის ყოველი მეხუთე ადამიანი ჭარბწონიანია. ასაკობრივი სტანდარტიზებული სიკვდილიანობა გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებით, კიბოთი, დიაბეტით ან ქრონიკული რესპირატორული დაავადებებით 30-დან 70 წლამდე ასაკის ზრდასრულებში ყველაზე დაბალია სომხეთში (19.9), განსხვავებით აზერბაიჯანისაგან, სადაც ყველაზე მაღალი სიკვდილიანობაა 27.2 და საქართველოში - 24.89. დასავლეთ ევროპის ქვეყნებისთვის ეს მაჩვენებელი 8-დან 12-მდე მერყეობს, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ სამხრეთ კავკასიაში სიკვდილიანობა თითქმის ორჯერ აღემატება დასავლეთ ევროპას და ოდნავ აღემატება აღმოსავლეთ ევროპის მაჩვენებელს, სადაც ეს რიცხვი 16-დან 26-მდე მერყეობს.
„სამივე ქვეყანა დამოკიდებულია სურსათის იმპორტზე და ინარჩუნებს უარყოფით სავაჭრო ბალანსს აგროსასურსათო პროდუქტებში. იმპორტზე მათი დამოკიდებულების და სამხრეთ კავკასიაში ძირითადი საკვები პროდუქტების ხელმისაწვდომობაზე უპირატესი აქცენტის გამო, პოლიტიკის დღის წესრიგში კვების პრიორიტეტი შეზღუდული რჩება. ვითარების მიუხედავად, არაჯანსაღი კვებისა და არაგადამდები დაავადებების პრობლემების გადასაჭრელად ერთობლივი ძალისხმევა არასაკმარისია.
სამივე ქვეყანაში დაფიქსირებული დიეტური შაბლონები იზიარებს მსგავსებას, მარცვლეულს მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვს მათი მოსახლეობის ენერგიის შევსებაში. ტრადიციულ საკვებს, როგორიცაა ლავაში (მარილიანი პურის სახეობა) ამ რეგიონებში კულტურული მნიშვნელობა აქვს, რაც კვების ჩვევის ნაწილია“, - აღნიშნულია დოკუმენტში.
