„უძრავი ქონების ფასის ბუშტი არ განვითარებულა - მიგრანტების გასვლის შედეგად ქირის ფასმა ნორმალიზება დაიწყო“ - სებ-ი
„პოსტპანდემიური პერიოდიდან დაწყებული დღემდე, უძრავი ქონების ბაზარზე ფასები სტაბილურად მზარდი დინამიკით ხასიათდება - ამ პერიოდში უძრავი ქონების ფასის ბუშტის განვითარებას ადგილი არ ჰქონია“, - ამის შესახებ აღნიშნულია ეროვნული ბანკის ფინანსური სტაბილურობის ანგარიშში.
კვლევის ავტორები აღნიშნავენ, რომ უძრავი ქონების ფასის მნიშვნელოვანი დაკორექტირება, რომელიც, როგორც წესი, ფასის ბუშტის გასკდომას მოჰყვება, არ არის მოსალოდნელი.
ცნობისთვის, უძრავი ქონების ფასის ბუშტი არის ეკონომიკური ფენომენი, რომლის დროსაც უძრავი ქონების ფასები არაბუნებრივად და სწრაფად იზრდება, მაგრამ როგორც წესი, ეს ზრდა არ ემყარება ბაზისურ ეკონომიკურ ფაქტორებს, ისეთებს როგორიც არის მაგალითად მოთხოვნის ან მოსახლეობის შემოსავლების მატება. საბოლოოდ, აღნიშნული „ბუშტი“ სკდება, რასაც მოჰყვება ფასების მკვეთრი ვარდნა.
„საქართველოში უძრავი ქონების ფასის ბუშტი არ განვითარებულა“
„2019 წელს ფასების დონემ დაიწყო ზრდა, თუმცა პანდემიამ აღნიშნული პროცესი შეაჩერა. მიუხედავად იმისა, რომ ინდექსის მაჩვენებელი ძალიან ახლოსაა კრიტიკულ ზღვართან, 2020 წელს საქართველოში ფასების ბუშტი არ დასტურდება. თუმცა, 2020-2021 წლებში გადაჭარბებული ზრდა შეინიშნება კაპიტალიზაციის შებრუნებულ ინდექსში. იქიდან გამომდინარე, რომ ამ პერიოდში ფასების დონე იკლებდა, ინდექსის ზრდა ქირის ფასის მეტად ვარდნით იყო გამოწვეული.
ქირის ფასის შემცირება განპირობებული იყო ისეთი ფაქტორებით, როგორიცაა პანდემიის პერიოდში ბიზნესების დახურვა, დისტანციურ სწავლაზე გადასვლა და სამოგზაურო შეზღუდვების გამო ტურიზმის კლება. თუმცა, ფასები მდგრადი აღმოჩნდა ამ დროებითი ფაქტორების მიმართ, რაც მოთხოვნის მხარეს განპირობებული იყო მთავრობის მიერ გამოცხადებული სუბსიდიებითა და 2020 წელს შერბილებული მონეტარული პოლიტიკით, ხოლო მიწოდების მხარეს კი 2021 წელს სამშენებლო ხარჯების ზრდით.
პოსტპანდემიური პერიოდიდან დაწყებული დღემდე, უძრავი ქონების ბაზარზე ფასები სტაბილურად მზარდი დინამიკით ხასიათდება. GSADF ტესტი და უძრავი ქონების ბაზრის ანალიზი მიუთითებს იმაზე, რომ აღნიშნულ პერიოდში უძრავი ქონების ფასის ბუშტის განვითარებას ადგილი არ ჰქონია. შესაბამისად, ფასის მნიშვნელოვანი დაკორექტირება, რომელიც, როგორც წესი, ფასის ბუშტის გასკდომას მოჰყვება, არ არის მოსალოდნელი.
უცხოელი მიგრანტების გასვლის შედეგად ქირის ფასმა ნორმალიზება დაიწყო და გრძელვადიან ტრენდს დაუახლოვდა; ბოლო ერთი წლის მანძილზე ფასების ინდექსის ზრდის მცირედით შენელებასაც ჰქონდა ადგილი. თუმცა, დაბალი ინფლაციის, შედარებით შემსუბუქებული მონეტარული პოლიტიკისა და ძლიერი ეკონომიკური ზრდის ფონზე უცხოური მოთხოვნა ადგილობრივმა ჩაანაცვლა. წინამდებარე ანალიზი მიუთითებს, რომ ბოლო რამდენი წლის განმავლობაში უძრავი ქონების ფასების ბუშტი არ განვითარებულა, შესაბამისად ფასების მნიშვნელოვანი კორექტირება ნაკლებად სათუოა და ფასების ინდექსი ეკონომიკური აქტივობის თანაზომიერად იცვლება“, - აღნიშნულია სებ-ის პუბლიკაციაში.
