რით განსხვავდება ეროვნული ბანკი სავალუტო ჯიხურისგან

"მთავარი პრობლემა ლარის არასტაბილურობაა, რაც გრძელვადიანი დაგეგმვის შესაძლებლობებს, ფაქტობრივად, გამორიცხავს"

ბოლო ერთი კვირის განმავლობაში ეროვნული ვალუტა დოლარის მიმართ დაახლოებით 16 პუნქტით გაუფასურდა. სწრაფ გაუფასურებას ექსპერტების ერთი ნაწილი მეორე კვარტალში კომპანიების მიერ დოლარის მსხვილ შესყიდვებსა და საგარეო ვალდებულებების დაფარვას უკავშირებს, მეორე ნაწილი კი ეროვნული ვალუტის გაუფასურების მიზეზად ეროვნული ბანკის ინტერვენციებსა და კომერციული ბანკებისთვის სარეზერვო მოთხოვნების ცვლილებას ასახელებს. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ 2016 წლის ბიუჯეტი დაგეგმილია 1 დოლარი - 2,40 ლარის ფარგლებში, ამიტომ ეკონომისტები არ გამორიცხავენ, რომ ლარის გაუფასურება მთავრობასაც ხელს აძლევდეს და ეროვნულ ბანკსაც.

დავით ასლანიშვილი, ეკონომიკის დოქტორი: - 2016 წლის განმავლობაში სახელმწიფო ბიუჯეტში ლარი-დოლარის საშუალო კურსი, რაზეც სახელმწიფო ბიუჯეტია აგებული, 2,40 ლარის ფარგლებშია. ანუ საქართველოს მთავრობის, ეროვნული ბანკის და ფინანსთა სამინისტროს მიერ ეს კურსი მიჩნეულია მიზნობრივ მაჩვენებლად და მკვეთრ გადახრას ან ერთ, ან მეორე მხარეს არ მოელიან. ზემოხსენებული კურსი მთავრობას არ გადაუხედავს. მცდარი ნაბიჯი იყო მთავრობის ზოგი წევრის ემოციური განცხადება, რომ ამიერიდან ლარი მუდმივად გამყარდებოდა.

ის, რაც დღეს ლარს სჭირს, ჯერ კიდევ 2014-2015 წლებში, ღარიბაშვილის პრემიერობის დროს წარმართული ფულად-საკრედიტო პოლიტიკის ნაწილია. სწორედ ამ დროს ლარის მასა მიმოქცევაში მკვეთრად გაიზარდა, 700 მილიონიდან 2,2 მილიარდამდე გაიზარდა შიდა ვალი და ეს თანხა ეროვნულმა ბანკმა გაუნაღდა კომერციულ ბანკებს, რასაც რეფინანსირების სესხი დაერქვა. შესაბამისად, ლარის მასა 5,9 მილიარდამდე გაიზარდა და ეს იმ პირობებში, როცა მსოფლიოში დოლარის კურსის გამყარება დაიწყო. როცა ასეთ დროს ბაზარს დამატებით მიაწვდი ლარის მასას, უნდა იცოდე, რომ ეს მის მკვეთრ გაუფასურებას გამოიწვევს.

ახლა ხალხს ის უფრო აინტერესებს, რას უნდა ველოდოთ. თუ არ გაიზრდება რეფინანსირების სესხები და სახელმწიფო ბიუჯეტი შიდა ვალის მოცულობას არ გაზრდის, ზაფხულში ლარის გაუფასურება მოსალოდნელი არ არის. ხშირად ახსენებენ ტურისტულ სეზონზე დოლარის დამატებით შემოსვლას. შარშან ზაფხულშიც ბევრი იყო ტურისტი, ფულადი ნაკადებიც შემოდინდა, მაგრამ მაშინ ლარი დოლარის მიმართ 2,40 ლარამდე გაუფასურდა სწორედ იმიტომ, რომ ხელისუფლებამ ამას ხელი შეუწყო და 1,35 მილიარდი ლარი დეფიციტურად დახარჯა.

წაიკითხეთ ვრცლად "კვირის პალიტრის" 27 ივნისის ნომერში

ან გახდით გაზეთის ონლაინ-ვერსიის ხელმომწერი და წაიკითხეთ სტატია სრულად

ემა ტუხიაშვილი