კომერციული ფართის გაქირავების ფასი 30%-ით შემცირდა
ბოლო 4-5 წელიწადში კომერციული ფართის გაქირავების ფასი 25-30%-ით შემცირდა. ექსპერტების ვარაუდით, შესაძლოა, ტენდენცია გაგრძელდეს, რამდენადაც ბაზარზე ჭარბი მიწოდებაა, ხოლო მოთხოვნა ნაკლებია, რის გამოც ფართები ხშირად თვეობით ქირავდება. როგორც გაზეთი „რეზონანსი" წერს, კომერციული ობიექტების ყიდვა-გაყიდვას, მოთხოვნა თითქმის აღარ არის.
საბაზრო ფასზე გარკვეული გავლენა სავალუტო რყევამაც მოახდინა. ბოლო პერიოდში საკმაოდ ბევრი მშენებლობა დასრულდა, შემცირდა საიჯარო ფასიც, რაც საბოლოოდ კომერციული ფართის ღირებულებაზეც აისახა.
კერძო სექტორს უკეთესის იმედი არც 2016 წელს აქვს. იქ ფიქრობენ, რომ არსებული ტენდენცია რამდენიმე წელიწადი კიდევ შენარჩუნდება.
სამშენებლო სფეროს სპეციალისტი, კომპანია "ბონუსის" დამფუძნებელი ილია ინაშვილი ამბობს, რომ წინასაარჩევნო პერიოდს უძრავი ქონების ბაზარზე გავლენა არ მოუხდენია და სიტუაცია თითქმის ისეთივეა, როგორიც დაახლოებით 1 წლის წინ იყო. ინაშვილის შეფასებით, რაოდენობით კომერციული ობიექტი უფრო მეტია, ვიდრე დამქირავებელი, შესაბამისად, მოთხოვნამ იკლო.
"ყიდვა-გაყიდვასთან დაკავშირებით თითქმის არაფერი შეცვლილა. ქირის ფასი კი სავალუტო კრიზისის დროს შემცირდა და ზრდა ჯერჯრეობით არ შეინიშნება. ლარმა როგორც კი გაუფასურება დაიწყო, კომერციული ფართის ფასმა გეზი კლებისკენ აიღო. დღეს უკვე სტაბილური სიტუაციაა, საფასო რყევა არ შეიმჩნევა. კომერციული ფართის გაქირავების მხრივ ყველაზე მეტი მოთხოვნა გვაქვს საბურთალოზე - გამსახურდიას, ვაჟა-ფშაველას და ყაზბეგის გამზირებზე. კარგად ქირავდება ასევე ჭავჭავაძის გამზირსა და რუსთაველის მთელ მონაკვეთზე, გარეუბნებიდან ვარკეთილისა და გლდანის ცენტრალურ ქუჩებზე", - განმარტავს ინაშვილი.
რაც შეეხება სავაჭრო ცენტრებს, მათი ინფორმაციით, მოთხოვნა ამ მხრივაც გაზრდილია. კომერციული ფართების გარდა, კარგად იყიდება მიწის ნაკვეთები, რომელსაც სასტუმროების მშენებლობის მიზნით იძენენ.
"ბოლო დროს რამდენიმე ახალი ობიექტი აშენდა და ამან მიწოდების მასშტაბი გაზარდა. ვფიქრობ, სამომავლოდაც დაიწევს ფასი, რაც საბაზრო ტენდენციას უკავშირდება. წინასაარჩევნო პერიოდს ამ მხრივ გავლენა არ მოუხდენია, შეიძლება, მომხმარებლის 2-3%-მა შეიკავა თავი, მაგრამ ცვლილება უმნიშვნელოა და ზოგად მდგომარეობაზე არ აისახება.
დღესდღეობით ყველაზე კარგად სავაჭრო-კომერციული ფართები ქირავდება. მოთხოვნაა მიწის ფართებზეც, რომელიც შეიძლება სასტუმროების მშენებლობის მიზნით გამოიყენონ. რეგიონებშიც ასეა, რაც ტურისტების რაოდენობის მატებას უკავშირდება. ბიზნესმენები სასტუმროებზე ან მიწის ნაკვეთებზე აკეთებენ აქცენტს", - დასძენს ილია ინაშვილი.
როგორც უძრავი ქონების სააგენტოებში აცხადებენ, განაპირა ქუჩებსა და ჩიხებში კომერციული ფართების გაქირავება ძალიან უჭირთ. დიდი მნიშვნელობა აქვს მდებარეობას და როგორც აღმოჩნდა, თითქმის არავის უნდა ისეთი ოფისის დაქირავება, რომლის შესასვლელამდე რამდენიმე საფეხურის ავლაა საჭირო.
"ჩიხებსა და განაპირა ქუჩებში კომერციული ფართების გასაქირავებლად მფლობელებს დიდი ძალისხმევა სჭირდებათ. ისეთ ადგილებში, სადაც ფართი ხილვადია, გაცილებით უკეთესი მდგომარეობაა. არის გამონაკლისი შემთხვევები, მაგალითად, გამსახურდიას გამზირზე შეიძლება დიდხანს ქირავდებოდეს ფართი, რადგან სპეციფიკური უბანია. ცხადია, ამ ტერიტორიაზე კვების ობიექტი არ შევა, გარშემო ტანსაცმლის მაღაზიებია და ბრენდი ადგილს უნდა მოერგოს. დელისის მეტროს მიმდებარედ მოთხოვნა იმდენად აქტიურია, რომ რეალურად ფართს ვერ ნახავთ, რომ ქირავდებოდეს", - ამბობს გოგუაძე და დასძენს, რომ ვაჟა-ფშაველას დასაწყისშიც კარგად ქირავდება ფართები, ასევე ყაზბეგის გამზირზეც, მაგრამ უფრო კაფეებისთვის, სხვა ამ ტერიტორიაზე არ შევა.
"ამ ეტაპზე მიცკევიჩზე არის ოფისი, მაგრამ იმის გამო, რომ 6 საფეხური არის ასავლელი, გაქირავება ჭირს. ვინც ლოგიკურად აზროვნებს და რეალურ ფასს ადებს, კლიენტის შოვნა არ უნდა გაუჭირდეს. მაგალითად, წერეთლის გამზირზე მდებარე ერთ-ერთი ობიექტის მფლობელი 40 დოლარს ცენტსაც არ აკლებს, წელიწადნახევარია ქირავდება და ვერ აქირავებს.
აღნიშნულ ტერიტორიაზე 1 კვ/მ კომერციული ფართი უნდა ღირდეს 20-25 დოლარი, საბურთალოს შემთხვევაში, ფასი 15 დოლარიდან იწყება და 30 დოლარს აღწევს, ჭავჭავაძის გამზირზე ფასი 40 დოლარამდეა. ბიზნესცენტრების შემთხვევაში, 1 კვ/მ-ის ფასი 1M-18 დოლარის ფარგლებშია. მოთხოვნა გასაქირავებელ კომერციულ ფართებზეა, ყიდვა ხდება ძალიან იშვიათად, ფაქტობრივად, არც იყიდება, თუ ობიექტი კარგად არის გაქირავებული.
ზოგადად, ფასები არის შემცირებული 4-5 წლის წინანდელ მაჩვენებელს თუ შევადარებთ, სხვაობა ფასში 25-30%-ს აღწევს. ეკონომიკა, არასტაბილური შემოსავალი, ინვესტიციების შემცირება, ეროვნული ვალუტის გაუფასურება, ამ ყველაფერმა მოახდინა გავლენა უძრავი ქონების ბაზარზე. თუმცა, ბოლო რამდენიმე თვეა, კომერციული ფართის ღირებულება სტაბილურად ერთ მაჩვენებელზეა და დიდად არაფერი შეცვლილა", - განმარტავს გოგუაძე.
კომერციული ფართის მფლობელები "რეზონანსთან" საუბრისას აღნიშნავენ, რომ მეორეხარისხოვან ქუჩებში მინიმალურ ფასშიც კი ვერ აქირავებენ. დიდუბეში ევდოშვილის ქუჩის მიდამოებში ნოდარ გოგოლაძე მაღაზიას 5 წლის წინ 1500 დოლარად აქირავებდა. მას შემდეგ რამდენჯერმე შეცვალა ფასი, ბოლოს 1500 ლარამდეც ჩამოვიდა, მგარამ ობიექტი მაინც ვერ გააქირავა.
"ფასი უკიდურესად შევამცირე, სხვა გამოსავალი არ მაქვს, მოთმინება უნდა ვიქონიო და კლიენტს დაველოდო. ცხადია, ეს არ არის ადვილი. ჩემ გარშემო რამდენიმე ობიექტი თვეობით ქირავდება. 5 წლის წინ 1500 დოლარად ვაქირავებდი და ვერაფრით წარმოვიდგენდი, რომ 1000 ლარადაც გამჭირდებოდა კლიენტის პოვნა. გარდა იმისა, რომ აბრა წარწერით "ქირავდება" მაღაზიის ვიტრინაზე მაქვს გაკრული, სისტემატურად ვაქვეყნებ განცხადებას ბეჭდურ მედიასა და ინტერნეტში. რამდენიმე სატელეფონო ზარი შემომდის, მაგრამ ჯერჯერობით ვერც ერთი მოლაპარაკება ვერ მივიყვანე ბოლომდე, რეალური კლიენტი ვერ ვიპოვე", - ამბობს კომერციული ფართის მფლობელი.
ასეთივე პრობლემა აქვს ლაშა ცხვედიანს, რომელიც ფართს ისანში აქირავებს. "ადრე სილამაზის სალონს ვამუშავებდი, მოთხოვნა მეტ-ნაკლებად იყო, მაგრამ ვალი დამედო, ფინანსური პრობლემა შემექმნა და ბიზნესს შევეშვი. კომერციულ ფართს ამჟამად 800 დოლარად ვაქირავებ, მეტროსთან ახლოს რომ იყოს, გაცილებით მეტს გადამიხდიან, მაგრამ ჩიხშია, რის გამოც ვერავინ დავაინტერესე. იმედი მაქვს, როგორმე შევძლებ გაქირავებას, გაყიდვა არც მიცდია. ეს ერთადერთი შემოსავალია, რომელზეც იმედს ვამყარებ", - ამბობს ლაშა ცხვედიანი.
მარი ჩიტაია
გაზეთი "რეზონანსი"