ექსპერტთა ვარაუდით, ლარის კურსის ცვლილებას „თიბისი ბანკისა“ და „ბანკი რესპუბლიკას“ გარიგებამაც შეუწყო ხელი

ეროვნული ვალუტა გაუფასურებას განაგრძობს.

დაახლოებით ერთი თვის წინ, 8 სექტემბერს, ერთი ამერიკული დოლარის ოფიციალური ღირებულება 2.3060 ლარი იყო, 16 სექტემბერს - 2.3105 ლარი, ხოლო დღეს მოქმედი კურსით ლარის საშუალო შეწონილი კურსი 2.3525 გახდა.

პროცესი არ წყდება მიუხედავად იმისა, რომ გუშინ, 12 ოქტომბერს საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა სავალუტო აუქციონზე 40 000 000 აშშ დოლარი გაყიდა.

საგულისხმობა, რომ ლარის კურსის ცვლილებას ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი ბოლო ხანებში განხორციელებული მსხვილი ტრანზაქციებით ხსნის: „ამჟამად არის რამდენიმე მსხვილი ტრანზაქცია, რომელმაც შესაძლებელია, გაცვლითი კურსის დროებითი ჭარბი ცვლილებები გამოიწვიოს“, - განაცხადა კობა გვენეტაძემ Forbes Banker-თან ინტერვიუში.

შექმნილ სიტუაციას ეკონომისტები სხვადასხვაგვარად აფასებენ. როგორც ეროვნული ბანკის საბჭოს ყოფილმა წევრმა, ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორმა მიხეილ თოქმაჯიშვილმა „ბიზნესპრესნიუსთან“ საუბრისას აღნიშნა, ლარის კურსის გაუფასურება რამდენიმე ფაქტორთან არის დაკავშირებული.

„მათ შორის გამოვყოფდი იმპორტის გააქტიურებას და მეორე მხრივ, უკვე გახმაურებულ მსხვილ გარიგებებს, რომლებსაც ტრანზაქციების უცხოურ ვალუტაში განხორციელება მოჰყვა. არ გამოვრიცხავ, რომ „თიბისი ბანკის“ მიერ „ბანკი „რესპუბლიკას“ შესყიდვამაც ხელი შეუწყო ამ პროცესს, რადგან ვინც ეს ბანკი იყიდა, თანხას უცხოურ ვალუტაში მიიღებდა. მიუხედავად იმისა, რომ ამის თქმა მხოლოდ ვარაუდით შემიძლია, მაინც ცხადია: როდესაც ბაზარზე ამხელა მოთხოვნა ჩნდება დოლარზე, სწორედ მაშინ იწყება ლარის გაუფასურება. სამწუხაროდ, დოლარზე მოთხოვნა დღეს გაცილებით მაღალია, ვიდრე ყველა ის წყარო, რომელიც ქვეყანაში უცხოური ვალუტის შემოსვლას უწყობს ხელს. ეროვნული ბანკი ერთგვარად არბილებს ლარის გაუფასურების პროცესს, 40 მილიონი ლარის შესყიდვაც ამით უნდა აიხსნას - ეს არის მცდელობა, რომ ლარი მკვეთრად არ გაუფასურდეს“, - აღნიშნავს მიხეილ თოქმაჯიშვილი.

ექსპერტი საბანკო საკითხებში, ეკონომიკის დოქტორი დავით ასლანიშვილი ლარის გაუფასურებას მთავრობის არასწორ ეკონომიკურ პოლიტიკას აბრალებს.

„კარგი იქნებოდა იმის დადგენა, რატომ გვაიმედებდნენ ეკონომიკის მინისტრი და მთავრობა, რომ ლარი გამყარდებოდა. გვიპასუხონ, რატომ შეიყვანეს მოსახლეობა კიდევ ერთხელ შეცდომაში?! მე ვფიქრობ, რომ დღეს სათავეში არსებული ეკონომიკური გუნდი ვერ ერევა იმ მწვავე ამოცანებს, რომელიც ჩვენს წინაშე დგას და ძალიან მეეჭვება, რომ ეს სუსტი ეკონომიკური გუნდი გაუმკლავდეს ამ გამოწვევებს“, - აღნიშნავს ექსპერტი.

დავით ასლანიშვილის თქმით, ეროვნულმა ბანკმა ჯამში თითქმის 200 მილიონი დოლარი გაყიდა, მაგრამ ლარის მასა ქვეყანაში მაინც იზრდება.

„ეს ირაკლი ღარიბაშვილის და გიორგი ქადაგიძის მიერ დაწყებული უაზრო, დამღუპველი პოლიტიკის გაგრძელებაა. საკითხავია, რატომ იქცევა კამიკაძესავით მთავრობა და ეროვნული ბანკი?! ეს არასწორი და გაუთვლელი პოლიტიკა ჩვენს ქვეყანას ძვირად დაუჯდება და მოსახლეობის უფრო მეტ გაღატაკებას გამოიწვევს“, - აღნიშნავს ასლანიშვილი.

ექსპერტის შეფასებით, მსხვილი ტრანზაქციები ლარის კურსზე ვერ იმოქმედებდა და „ბანკი რესპუბლიკას“ გაყიდვა ან სხვა დიდი ტრანზაქციები აქ არაფერ შუაშია. „რესპუბლიკის“ გასხვისების ჯამური ტრანზაქცია მოიცავდა 500 მილიონ ლარს. ალბათ „თიბისი ბანკმა“ ეს თანხა მართლაც გადაუხადა „სოსიეტე ჟენერალს“ და ბუნებრივია, ეს ფული ქვეყნიდან კონვერტირებული სახით გაიტანეს, მაგრამ ეს საერთოდ არ არის კავშირში ლარის გაუფასურებასთან. ვერც ერთი მსხვილი ტრანზაქცია ეროვნულ ვალუტას ამ დონემდე ვერ დაიყვანდა“, - აცხადებს დავით ასლანიშვილი.

ხათუნა ჩიგოგიძე