ქართული ჩაის ფრანგული გემო
"სათბურში ჯერ ჩითილები გამოგვყავს, გაზაფხულზე კი გრუნტში გადაგვაქვს. პირველ შრობას ივნისის ბოლოდან ვიწყებთ. სპეციალურ ოთახში სტელაჟებზე ვაწყობთ და ტემპერატურას ვურჩევთ..."
ნატალია ფარცხალაძეს რამდენიმე პროფესია და სამეცნიერო თუ საჯარო სამსახურებში მუშაობის გამოცდილება აქვს. ბოლოდროინდელ საქმიანობაში საფრანგეთში ცხოვრება, კერძოდ, სორბონის უნივერსიტეტში სწავლის პერიოდი დაეხმარა... დღეს ნატალიას კასპის რაიონის სოფელ ლავრისხევში ბალახები მოჰყავს, რომელთაგან სასარგებლო და არომატულ ჩაის ამზადებს.
- საფრანგეთის სამხრეთში ჩემი და ცხოვრობს ოჯახით. ძალიან სასიამოვნო გარემოა - გამოხვალ აივანზე და დაინახავ, მაგალითად, ლავანდის ან ვარდის მინდორს. ჰაერში სხვადასხვა მცენარის სასიამოვნო სურნელი ტრიალებს. იქაურობა ამქვეყნიურ სამოთხეს ჰგავს. სწორედ იქიდან ჩამომქონდა გემრიელი ჩაი, მაგალითად, ცაცხვის, მელისას, ცოცხანას (ვერბერა), პიტნის. იქ იყიდება როგორც ცალკე ჩაის პაკეტები, ასევე სხვადასხვა კომპოზიციაც, ანუ ერთმანეთში არეული არომატები. ყველაფერი ლამაზად არის შეფუთული. თავიდან ამას ისე ვუყურებდი, როგორც ტურისტულ სუვენირს, რომელიც საფრანგეთიდან ჩამომქონდა. ერთხელაც, საცდელად თესლები ჩამოვიტანე, ჩემს სოფელში დავთესე და ლავანდა და როზმარინი იოლად ამოვიდა.
- თქვენი გვარი ქართლიდან არ არის. ამ სოფელში როგორ მოხვდით?
- სოფელი არასდროს გვქონია. 80-იან წლებში სამსახურებში სააგარაკო მიწის ნაკვეთებს არიგებდნენ და მამას ერგო ლავრისხევში პატარა ნაკვეთი. სოფელში სულ რამდენიმე ოჯახია და ზამთარში იქაურობა თითქმის იცლება.
მივხვდი, რომ ლავრისხევში საუკეთესო გარემო იყო იმ ბალახეულისთვის, რაც დავთესე. პატარა პროექტი დავწერე, 7 ათასი ევროს ფარგლებში, და გავიმარჯვე.
- ჩანაფიქრი ასეთი გქონდათ - საკუთარ მიწაზე ბალახეული ჩაის მინიწარმოების შექმნა ჩაის მოყვანის სრული ციკლით?
- დიახ და მამაჩემის ძველი სახლი გავაცოცხლეთ, საწარმოდ გადავაკეთეთ, წესების დაცვით გავარემონტეთ. იქ ახლა მიმდინარეობს შრობა, დაკალიბრება, დაკუპაჟება და შეფუთვა. პროდუქტი ყველა ეტაპს გადის პირველადი წარმოებიდან ბრენდამდე. გვაქვს ბაღი წვეთოვანი მორწყვით, სადაც 19 სახეობის არომატული ბალახი მოგვყავს.
- ამ ყველაფერს ცოდნა სჭირდება. სად ისწავლეთ მცენარეების მოშენება?
- საფრანგეთშიც და აქაც არაერთ ფიტოფარმაცევტთან გავიარე კონსულტაცია. ბევრი ლიტერატურა წავიკითხე, ინტერნეტშიც უამრავი ინფორმაციაა. მაინტერესებს ეთნობოტანიკური კვლევებიც, მაგრამ ფიტოისტორიულ მასალას ჯერ ვერ მივაკვლიე - საბჭოთა კავშირმა ეს სფერო გაანადგურა. ამასობაში ბევრი საინტერესო ადამიანი გავიცანი... მცენარეები ჯგუფებად არის დაყოფილი და თითოეულს თავისი აქტიური თვისებები აქვს: მატონიზებელი, სედატიური, ანტისეპტიკური, ანტისტრესული. მათგან კომპოზიციებს ვქმნი. ყურადღება თავიდანვე გემოვნური თვისებების წინ წამოწევას მივაქციე.
- მცენარეთა თესლები უცხოეთიდან ჩამოგაქვთ?
- დიახ, საფრანგეთიდან. მინდოდა, ბაზარზე სრულყოფილი პროდუქტით შემოვსულიყავი და ამისთვის კომპოზიციები საგანგებოდ შევქმენი. ცხრა კომპოზიცია გვაქვს - გამათბობელი, გამაგრილებელი, იმუნიტეტის გამაძლიერებელი, რომანტიკული და სხვ.
- რამდენი ადამიანი მუშაობთ?
- ხუთნი ვართ. მე ზაფხულიდან ოჯახით იქ ვარ, სანამ არ აცივდება. სათბურში ჯერ ჩითილები გამოგვყავს, გაზაფხულზე კი გრუნტში გადაგვაქვს. პირველ შრობას ივნისის ბოლოდან ვიწყებთ. გაშრობას 4-5 დღე უნდა. სპეციალურ ოთახში სტელაჟებზე ვაწყობთ და ტემპერატურას ვურჩევთ, ვენტილაცია ჰაერით ხდება, ბუნებრივად, ტექნოლოგიურად არ ვერევით. შემდგომ უკვე გამშრალ ბალახს ნარმაში ვაგროვებთ. კუპაჟირებამდე ორ სხვადასხვა კალიბრის საცერში ვატარებთ. მერე ვწონით და ვფუთავთ. ყველაფერს ხელით ვაკეთებთ.
წაიკითხეთ ვრცლად "კვირის პალიტრის" 31 ოქტომბრის ნომერში
ან გახდით გაზეთის ონლაინ-ვერსიის ხელმომწერი და წაიკითხეთ სტატია სრულად
ლალი ფაცია