"მუზეუმია თუ ავტობაზრობა?!"
კვირა დღეს რუსთავის ავტობაზრობაზე ხალხმრავლობაა. ამიტომ რეპორტაჟის მოსამზადებლად სწორედ ამ დღეს გავეშურე. ვისაც გამოცდილება არა გაქვთ, გაგაფრთხილებთ - თუ ტერიტორიაზე შეხვევისთანავე ტროტუარის ყოველ მეტრში ჩამწკრივებული მამაკაცები ხელს გიქნევენ, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ტაქსი ჰგონიხართ, უბრალოდ, გეკითხებიან, მანქანას ხომ არ ყიდიო. ამიტომ თავის გაქნევით უნდა უპასუხოთ და გზა განაგრძოთ. შემდეგი და საკმაოდ რთული ეტაპია მანქანის გაჩერება. მიუხედავად იმისა, რომ 5 ლარი ღირს, დასაყენებელი ძნელი საპოვნელია. დაახლოებით ოცწუთიანი წინ და უკან სიარულის შემდეგ გამიმართლა და 2-ლარიანი სადგომი აღმოვაჩინე.
თვალებს ვაცეცებ, ვის გამოველაპარაკო და ისევ მესმის, - მანქანას ხომ არ ყიდით? "შენ ყოფილხარ ჩემი პირველი რესპონდენტი", - ვფიქრობ და დიალოგს ვიწყებ: - რა ვიცი, რა ღირს, რამდენს შემომთავაზებთ, - ვეკითხები მე. გამყიდველმა გამომკითხა ყველაფერი და დიაგნოზი დამისვა: "აუ, შეგრჩენია, მაგას ვეღარ გაყიდი!.." "არა უშავს, ჯერ რამეს შევიგულებ და მერე ვიდარდებ მაგაზე", - ვეუბნები ღიმილით და სხვა გამყიდველებისკენ გადამაქვს ყურადღება.
- ესენი აქ ნავალია, - მითითებს სამ ავტომანქანაზე ჭაღარა მამაკაცი, - განუბაჟებელია და იაფი. განბაჟებული ძვირი ჯდება, თორემ აგერ მყავს 2 ამერიკული მოდელი, ეს კი - იაპონური ჰიბრიდი.
- უმეტესად რომელ მანქანებს ყიდულობენ?
- ჰიბრიდებს, ეკონომიურია, 3 ლიტრი აქვს წვა. განბაჟებაც იაფია, წლოვანებიდან და ძრავის სიმძლავრიდან გამომდინარე ასე, 750 დოლარი ჯდება. უფრო იაფი ელექტრომობილების განბაჟებაა - 200 ლარამდე.სიმართლე თუ გინდათ, თითქმის არაფერი აღარ იყიდება. მანქანებს 2.500 დოლარის ფარგლებში ეძებენ. მაგ თანხად რას იყიდი, განბაჟება გაძვირებულია... მყიდველების უმრავლესობა უკრაინიდან ჩამოდის, მეტწილად დონეცკიდან და ლუგანსკიდან, სადაც უკონტროლო სიტუაციაა. უფრო ამერიკული მანქანები მიჰყავთ. ახალი მანქანები უფრო აინტერესებთ, 2012-13-14-იანები. ყველანაირი მარკა მიჰყავთ, მთავარია, დაბალი კუბატურის იყოს, რომ განბაჟება ძვირი არ დაუჯდეთ.
საუბარში ახალგაზრდა მამაკაცი გვერთვება: - ექსპორტზე მომუშავეთაგან არაერთმა ადგილობრივი მანქანების ყიდვას მიჰყო ხელი, იმიტომ, რომ ჩამოყვანას დრო და თანხა სჭირდება, განბაჟებაც ცალკე თავსატეხია და რამდენ ხანს მოუწევს გაყიდვამდე დგომა მანქანას, ღმერთმა იცის. მე, მაგალითად, თითო-ოროლა მანქანა ჩამომყავს ამერიკიდან. უკვე 2 თვეა ერთიც არ გამიყიდია.
იქვე მდგომმა წითურმა მამაკაცმა შემომჩივლა: - 2011 წელს ყაზახეთი ევრაზიულ კავშირში გაწევრდა, რის გამოც იქ იმპორტულ ავტომობილებზე განბაჟების საფასური დაახლოებით 7-ჯერ გაიზარდა. 2014 წელს აზერბაიჯანი გადავიდა "ევრო-4 სტანდარტზე" და აზერბაიჯანელი მყიდველების დიდი ნაწილიც დავკარგეთ. ახლა მხოლოდ ახალი მანქანები მიჰყავთ. მას მერე მარჯვენასაჭიანებისთვის მოიცალეს და, ფაქტობრივად, იაპონური მანქანების ექსპორტი ჩაძირეს. ასე რომ, დავრჩით ადგილობრივების, უკრაინელებისა და სომხების ამარა. ქართველებს ფული არა აქვთ, სომხებს კი კაპიკებად უნდათ ყიდვა. ეგრე სადაა?! ადრე ჩრდილო ოსეთიდანაც გადმოდიოდნენ, ახლაც მოდიან იშვიათად და როგორც წესი, დიდძრავიან მანქანებს ყიდულობენ.
ახალ რიგში გადავინაცვლე.
- რუსულენოვანი სარეკლამო აბრა რატომ გაქვთ, ქართველები არ ყიდულობენ? - ვეკითხები თეთრ მანქანასთან მამაკაცს.
- შენც მოგყიდით, არაა პრობლემა... - მპასუხობს ღიმილით და პატარძალივით გამოპრანჭული მანქანის ზედაპირზე პულვერიზატორმომარჯვებული ჟანგის წერტილებს ანადგურებს, - ძირითადად, უკრაინელები ყიდულობენ, სომხები, იშვიათად აზერბაიჯანელები, ამიტომაც დავწერეთ რუსულად მანქანის მონაცემები.
ჩემი მომავალი რესპონდენტი უკრაინელი ადამია (ასეთი შავტუხა უკრაინელი პირველად ვნახე), რომელიც რეექსპორტზე მუშაობს. ეტყობა, რომ რუსთავის ავტობაზრობაზე თავს შინაურულად გრძნობს.
- მე დონეცკელი ვარ, იქ ახლა ომია. ნებისმიერ სხვა სახელმწიფოში შეიძლება ავტომანქანის ყიდვა, მაგრამ მე აქ მუშაობას შევეჩვიე, გავიცანი აქაურები და ავაწყვე პატარა ქსელი. ძირითადად ვყიდულობ "ოპელს" - "ვექტრას", "ასტრას" - ევროპულ მანქანებს. ამერიკულები, თუ შეკვეთა მაქვს, მაშინ მიმყავს, მეტწილად ან "ფოლკსვაგენ ჯეტა" და ან "პასატი". უფრო 1999-2004 წლამდე გამოშვებულ მანქანებს ვამჯობინებ. დღეს, მაგალითად, 2001-წლიანი განსაბაჟებელი "ოპელ ვექტრა" ვიყიდე 1.300 დოლარად...
ადამთან დამშვიდობების შემდეგ ერთ ახალგაზრდას გავესაუბრე. მითხრა, რომ ორი თვეა ბაზარს აკვირდება:
- როგორც შევამჩნიე, ძირითადად, 4.000 დოლარამდე ფასიანი ავტომანქანები იყიდება. კიდევ განუბაჟებელი "ოპელები", ძველი "მერსედესები"... აქ ნავალ მანქანებს უფრო გადამყიდველები ყიდულობენ და ყიდიან.
ორ უცხოელსაც გავესაუბრე, სამედიცინო უნივერსიტეტის სტუდენტებს:
- "გრანდის" ყიდვა მინდა. ერაყში მიგვყავს... მაგრამ მხოლოდ ორი წლის უნდა იყოს, 2016-წლიანი. ასეა დაწესებული.
- ამ მანქანების 1% თუ იყიდება დღეში, - სინანულით მეუბნება ასაკოვანი გამყიდველი. ლაპარაკის ხასიათზე ნამდვილად არ არის და გზას ვაგრძელებ.
იხილეთ სრულად გაზეთ "კვირის პალიტრის" 19 მარტის ნომერში ან