მულტინაციონალური კომპანიები, რომლებიც ჩინეთიდან ნაწილობრივ ან მთლიანად გავიდნენ

ჩინეთში, ჰუბეის პროვინციიდან გავრცელებულმა ახალმა SARS კორონავირუსმა დასავლეთის ეკონომიკა და ჩინეთთან კავშირები ფაქტიურად დახურა. ამას თან დაერთო აშშ-ის პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის მწვავე კრიტიკა და ხისტი განცხადებები ჩინეთთან მიმართებით.

ვაშინგტონმა დააწესა სანქციები ჩინურ ფირმებზე, მათ შორის სატელეკომუნიკაციო კომპანია ZTE-ს მიმართ. აღსანიშავია, რომ ჩინურ სატელეკომუნიკაციო კომპანიებს უარი ევროპის რამდენიმე ქვეყანამაც უთხრა.

“სავაჭრო ომის წყალობით ამერიკული კომპანიები ტოვებენ ჩინეთს. ისინი კიდევ უფრო მეტად დატოვებენ პანდემიის წყალობით.“- წერდა გამოცემა forbes მიმდინარე წლის აპრილში.

Nike

ლაბორატორია UBS ბოლოდროინდელმა გამოკვლევამ აჩვენა, რომ ამერიკული კომპანიების 76% ჩინეთში არსებული ქარხნებით მუშაობს. თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებმაც ჩინეთი ნაწილობრივ დატოვეს, ქვეყნებში გადაადგილების პროცესში არიან.

მათ შორის არის სპორტული ტანსაცმლის და ფეხსაცმლის ბრენდი Nike. ფირმის ხელმძღვანელები უკვე დიდი ხანია მსჯელობენ საწარმოო ობიექტების სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიასა და აფრიკაში გადატანის შესახებ.

Apple

მიუხედავად იმისა, რომ Apple– ის წარმოების ძირითადი ნაწილი ჩინეთში დარჩება, ტექნიკური გიგანტი მის მომწოდებლებს, რომლებიც მოიცავს ტაივანურ ფირმა Foxconn plus Delta Electronics– სა და Pegatron– ს, ჩინეთიდან iPhone– ის წარმოების 30% –მდე გატანაში ხელს უწყობს.

Foxconn ინდოეთში ქარხნის გაფართოების მიზნით 1 მილიარდ დოლარამდე დაფინანსდა. ქარხნები აშენდა ვიეტნამში, ტაილანდსა და ინდონეზიაში. Apple ასევე გეგმავს კლასიკური AirPods– ის 30% ჩინეთის ნაცვლად ვიეტნამში აწარმოოს.

Samsung Electronics

ჩინეთიდან გასვლაზე მხოლოდ ამერიკული კომპანიები არ ფიქრობენ. “Samsung Electronics“-ის სამხრეთ კორეულმა ბრენდმა ჩინეთში მდებარე სმარტფონების ქარხანა გასულ წელს დახურა.

LG Electronics

სამხრეთ კორეული ფირმა LG Electronics Samsung- ის კვალს გაჰყვა და მისი ზოგიერთი პროდუქციის ჩინეთიდან წარმოება ამოიღო. აშშ-ის მხრიდან მაღალი ტარიფების დაწესების გამო, კომპანიამ მაცივრების მწარმოებელი ქარხანა ჩინეთიდან სამხრეთ კორეაში გადაიტანა.

Adidas

გერმანიის სავაჭრო პალატის ანგარიშის მიხედვით, ჩინეთიდან წარმოების გატანას გერმანული კომპანიების თითქმის მეოთხედი აპირებს. მაგალითისთვის, 2010 წლიდან Adidas– მა ჩინეთში წარმოება გაანახევრა. წარმოების უმეტესი ნაწილი გადავიდა ვიეტნამში. სავაჭრო ურთიერთობების გაწყვეტის ძირითადი მიზეზი საკმაოდ სკანდალურია, მოხსენებაში ნათქვამია, რომ ჩინეთის ზოგიერთ ქარხანაში დაფიქსირდა თანამშრომელთა იძულებითი შრომა.

Puma

ჩინეთში პროდუქციის წარმოებაზე უარს აცხადებს გერმანული Adidas– ის მთავარი კონკურენტი Puma. კომპანიის გადაწყვეტილება არც ამ შემთხვევაშია ორიგინალური და განსხვავებული. მუშახელის სიიაფის გამო, ფეხსაცმლის, სპორტული ტანსაცმლისა და სხვა პროდუქციის წარმოება ბანგლადეშში, კამბოჯასა და ვიეტნამში გადააქვს.

Zoom

აშშ – ს ტელეკონფერენციის პლატფორმა Zoom– ის პოპულარობა COVID-19 პანდემიის დროს მნიშვნელოვნად გაიზარდა. კომპანია ახალ მონაცემებს და R&D ცენტრებს ინდოეთში და აშშ-ში ხსნის. ახლახანს კომპანიის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ იგი გადახედავს თავის საქმიანობას ჩინეთში.

Sharp

ჩინეთთან შრომითი დამოკიდებულების შესამცირებლად კომპანია იაპონიასა და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში გეგმავს წარმოების გატანას. იაპონია 87 ფირმას 2.3 მილიარდი დოლარის მოცულობის სახელმწიფო სუბსიდიებით დააფინანსებს, მათ შორის არის კომპანია Sharp-ს, რომლის მნიშველოვანი წილი ტაივანის Foxconn- ს ეკუთვნის.

Hasbro

ამერიკული ფირმა Hasbro ჩინეთიდან თავისი წარმოების მნიშვნელოვან ნაწილს ვიეტნამისა და ინდოეთის ქარხნებში გადაიტანს. მსოფლიოში ნომერ პირველი სათამაშოების მწარმოებელი 2020 წლის ბოლოსთვის ჩინეთში ამერიკული ბაზრისთვის განკუთვნილი საქონლის დაახლოებით 50% –ის წარმოებას აპირებს, რაც 2019 წელთან შედარებით ორი მესამედით ნაკლებია.

Kia Motors

ავტომწარმოებელმა Kia Motors- მა გასულ წელს ჩინეთში მდებარე ერთ-ერთი მთავარი ქარხანა დახურა. კონკრეტულად რომელ ქვეყანაში გააგრძელებს კომპანია წარმოებას, დეტალები არ არის ცნობილი, თუმცა ცხადია, რომ აშშ-ის მკაცრმა პოლიტიკამ მსხვილ საწარმოებზეც იქონია გავლენა.

Hyundai Motor

სამხრეთ კორეულმა ფირმამ Hyundai Motors– მა ჩინეთისგან წარმოების გადასატანად პირველი ნაბიჯები უკვე გადადგა. კომპანიამ პეკინის ქარხანა გასული წლის მაისში დახურა. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთში წარმოება შემცირდა, ფირმა აძლიერებს მანქანების წარმოებას ინდოეთში.

Hyundai Mobis

ანალოგიურად მოიქცა Hyundai Mobis, რომელიც Hyundai Motor- სა და Kia- ს ნაწილებით ამარაგებს. ჩინეთში წარმოების შემცირების შემდეგ, კომპანიამ გააუმჯობესა ინვესტიციები სამხრეთ კორეაში, სადაც აშენებს ელექტროძრავის კომპონენტების ქარხანას ქალაქ ულსანში.

Stanley Black & Decker

სამრეწველო ხელსაწყოებისა და საყოფაცხოვრებო ტექნიკის მწარმოებელი Stanley Black & Decker, რომელიც ბრენდული საკინძების, ბუდეებისა და რაკეტების წარმოებაზე მუშაობს, ტეხასში, ფორტ უორტში 425,000 კვადრატული მეტრზე გაშენებული 90 მილიონი დოლარის ღირებულების ქარხნის აშენებას გეგმავს. ქარხანა 2020 წლის ბოლოს გაიხსნება და დასაქმდება 500 ადამიანი.

Dell

მას შემდეგ, რაც აშშ-სა და ჩინეთს შორის ურთიერთობა გაუარესდა და სავაჭრო კონფლიქტი გამწვავდა, Dell-მა მშვიდად განაცხადა, რომ ტეხასის სათაო ოფისი ნოუთბუქის წარმოების 30% -ის ჩინეთიდან გადატანას აპირებს.

HP

“Nikkei Asian Review“-ის მოხსენებაში ანონიმურ წყაროზე დაყრდობით აღნიშნული იყო, რომ ნოუთბუქის წარმოების 30% -ის გადატანას ჩინეთიდან გეგმავს Dell- ის კონკურენტი კომპანია HP.

Google/Alphabet

Google ჩინეთში მეტნაკლებად დაბლოკილია, თუმცა საძიებო სისტემის მშობლიური კომპანია Alphabet ჩინეთში ტექნიკურ პროდუქტებს კვლავ აწარმოებს.

გავრცელებული ინფორმაციით, ტექნიკურმა გიგანტმა თავისი ფლაგმანი Pixel სმარტფონის წარმოება გადატანა ვიეტნამში, ასევე ცნობილია, რომ იგი აწარმოებს სხვადასხვა პროდუქტებს ტაილანდში.

Microsoft

ანგარიშის თანახმად მიმდინარე წელს Microsoft პროდუქციის ჩრდილოეთ ვიეტნამში გადატანას გეგმავს.

GoPro

COVID-19-ის გამო შექმნილი შეფერხებების გამო ამერიკულმა კამერების კომპანია GoPro– მ წარმოების დიდი ნაწილის გადატანა ჩინეთიდან მექსიკაში უკვე მოახერხა.

Sony

Sony- მ სმარტფონების ქარხანა პეკინში დახურა და წარმოება ტაილანდში, ბანკოკთან ახლოს მდებარე ქარხანაში გადაიტანა. ამასთან, იაპონური ტექნიკის კომპანიის მიერ ოფიციალურად გავრცელებულ გაცხადებაში აღნიშნულია, რომ ეს ნაბიჯი ჩინეთში ხარჯების გაზრდით არის გამოწვეული.

Under Armour

აშშ-ჩინეთის სავაჭრო ომის ფონზე, ამერიკული სპორტული ტანსაცმლისა კომპანიამ Under Armour-მა უკვე შეიმუშავა გეგმა. კომპანიის სტატეგიაა შეამციროს ჩინეთში წარმოება იმ ქვეყნების სასარგებლოდ, როგორიცაა ვიეტნამი, იორდანია, ფილიპინები და ინდონეზია.

კომპანია მიზნად ისახავს 2023 წლისთვის ჩინეთისგან პროდუქციის მხოლოდ 7% -ის მოპოვებას.

Steve Madden

სტივ მადენის ფეხსაცმელი და ჩანთები აღარ გამოვა ჩინეთში. ნიუ – იორკში დაფუძნებული მოდის კომპანია ტრამპის მიერ დაწესებული ტარიფების მსხვერპლი გახდა და თანდათანობით ფეხსაცმლისა და აქსესუარების წარმოება გადაიტანა კამბოჯაში.

Old Navy/Gap

ბევრმა საცალო ვაჭრობის კომპანიამ გადაწყვიტა ჩინეთში მაღაზიის დახურვა და ქვეყნის გარეთ გატანა. მათ შორისაა Gap-ის ქვე ბრენდი Old Navy, რომელმაც ჩინეთში მდებარე 10 მაღაზია დახურა. იგი გეგმავს ყურადღების კონცენტრირებას ჩრდილოეთ ამერიკის ბაზარზე.

Quanta Computer

მსოფლიოში სიდიდით მესამე ელექტრო ტექნიკის საწარმოო კომპანია, ტაივანური Quanta Computer, Google– ისა და Facebook– ის მონაცემთა ცენტრის სერვერების მთავარი მიმწოდებელია.

იგი თავის პროდუქტს ჩინეთისგან მოშორებით აწარმოებს. Quanta Computer-მა თავისი წარმოების ნაწილი ჩინეთიდან გაიტანა და ტაივანის მუნიციპალიტეტში- ტაოიუანში 500 მილიონი დოლარის ღირებულების ახალი ქარხანა ააშენა.

მომზადებულია lovemoney.com-ის ინფორმაციის მიხედვით.

თეონა რამაზაშვილი