მიტოვებული ქალაქები ამერიკაში, სადაც ულამაზეს შენობებსა და  დასახლებებს  მფლობელი არ ჰყავთ

ოქროს ციებ-ცხელებიდან დაწყებული, ყოფილ სამრეწველო დახურულ ქარხნებამდე დამთავრებული, ისტორია უამრავ იმედგაცრუებას, წარმატებასა და წარუმატებლობას იტევს.

ასევეა აშშ-ში მიტოვებული რამდენიმე მინი ქალაქი თუ დასახლება, სადაც ერთ დროს სიცოცხლე ჩქეფდა.

ულამაზესი შენობებისა და დღემდე კომფორტული პირობების მიტოვების მიზეზი ძირითადად ეკონომიკური ვარდნაა.

mitovebuli-qalaqebi1-1625235684.jpg

სენტ ელმო, კოლორადო

ქალაქი სენტ ელმო კოლორადოში 1880 წელს დაფუძნდა. მოსახლეობა ძირითადად ოქროს და ვერცხლის მოპოვებით იყო დაკავებული და საუცხოო პირობებიც ჰქონდათ. მალე გაიხსნა სასტუმროები, სალონები და საცეკვაო დარბაზები, აგრეთვე ზოგადი მაღაზია და ტელეგრაფის ოფისი.

სამწუხაროდ, დროთა განმავლობაში მაღაროების დახურვას ადგილის გაუკაცრიელება მოჰყვა. 1922 წელს სარკინიგზო ხაზიც გაჩერდა.

mitovebuli-qalaqebi2-1625235730.jpg

ბოდი, კალიფორნია

დასავლეთში მდებარე ქალაქმა, ბოდიმ ოქროს ციებ ცხელებასთან ერთად აყვავებაც დაიწყო. 1859 წელს მაძიებელთა ჯგუფმა, მათ შორის უილიამ ბოდიმ, კალიფორნიის ამ მხარეში იპოვა ოქრო. მხოლოდ რამდენიმე წლის შემდეგ, 1861 წელს, ბოდი გახდა ადგილი, სადაც უამრავმა ადამიანმა დაიდო ბინა. ქალაქი მხოლოდ ხუთი წლის განმავლობაში არსებობდა, 1877 წლიდან 1882 წლამდე, მაგრამ ამ ხნის განმავლობაში მასში 10 000-ზე მეტი ადამიანი ცხოვრობდა.

ბოდი და დაახლოებით 200-ზე მეტი მიტოვებული შენობა ამჟამად კალიფორნიის პარკს ექვემდებარება. ისტორიული პარკი მთელი წლის განმავლობაში ღიაა სტუმრებისთვის, მათ შეუძლიათ ცარიელი ქუჩების გავლა და სალონების და სხვა შენობების ფანჯრების თვალიერება, მაგალითად, მეწარმეების მაღაზია და ა.შ.

mitovebuli-qalaqebi3-1625235762.jpg

დასახლება მონტანაში

მონტანაში მდებარე მიტოვებული და გაუკაცრიელებული დასახლება ერთ დროს ნამდვილი სამოთხე იყო. მინი ქალაქში დაახლოებით 1000 მოსახლე ცხოვრობდა. ფუნქციონირებდა ოთხი მაღაზია, სასტუმროები, სკოლა და 13 სალონი. 1912 წელს ქალაქის თითქმის ნახევარი დაიწვა და 1940 წლისთვის კი მოჩვენებათა ქალაქად იქცა. აღდგენითი სამუშაოები 1970 წელს დაიწყო და 30-ზე მეტი შენობის შენარჩუნება მოხერხდა.

mitovebuli-qalaqebi4-1625235793.jpg

შექსპირი, “ნიუ მექსიკო“

მე -18 საუკუნის 50-იან წლებში მექსიკური სპრინგსი მხოლოდ ტრენერების გაჩერება იყო. ასე გაგრძელდა მანამ, სანამ 1870 წელს მაძიებლებმა ვერცხლი აღმოაჩინეს და ქალაქი 3000 კაცამდე გაიზარდა. ყველა ცდილობდა ბრილიანტი აღმოეჩინათ, თუმცა მალევე გაირკვა, რომ ადგილი ბრილიანტებით მდიდარი არ იყო. ამას მოსახლეობის შემცირება მოჰყვა. ქალაქი 1970 წელს ეროვნულ ისტორიულ ღირსშესანიშნაობად გამოცხადდა.

mitovebuli-qalaqebi5-1625235829.jpg

კენეკოტი, ალასკა

მე -20 საუკუნის დამდეგს სპილენძი ძვირფასი მინერალი გახდა და სპილენძის კორპორაციამ მუშებიც სამუშაოდ და საცხოვრებლად კენეკოტაში გადაიყვანა, სადაც ბევრად მაღალი ხელფასებით იყვნენ უზრუნველყოფილნი. ქალაქში ხუთი მაღარო მუშაობდა.

1925 წელს რეგიონში სპილენძის მარაგი ამოიწურა. ამას დაემთხვა ისიც, რომ “დიდი დეპრესიის“ პერიოდში სპილენძის ფასები დაეცა. 1938 წლისთვის კენეკოტი მოჩვენებათა ქალაქი იყო. ახლა დასახლება ტურისტული ადგილია. 1998 წელს ეროვნული პარკის სამსახურმა ქალაქის უდიდესი ნაწილი შეიძინა.

mitovebuli-qalaqebi6-1625235860.jpg

ცენტრალია, პენსილვანია

ცენტრალია პენსილვანიის შუაგულში მდებარეობდა. 1962 წელს ხანძარი გაჩნდა, რომელიც ქალაქის ქვეშ მიტოვებული მაღაროების მთელ სისტემაში გავრცელდა. ხანძარი ათწლეულების განმავლობაში მძვინვარებდა, რამაც გამოიწვია ჯანმრთელობისა და სტრუქტურული პრობლემები. 50 წლის შემდეგ ცენტრალია კვლავ იწვის. 2010 წლის აღწერის მონაცემებით, ცენტრალიაში მხოლოდ 10 ადამიანი ცხოვრობდა. მუნიციპალიტეტში შენობები ჯერ კიდევ შემორჩენილია.

mitovebuli-qalaqebi7-1625235890.jpg

სოფელი ბათსტოს, NJ

ევროპელმა დევნილებმა 1766 წელს დააარსეს ბათსტო. მე -19 საუკუნის შუა პერიოდში რკინის წარმოება შემცირდა და ქარხანა მინის წარმოებაზე გადავიდა, მაგრამ სოფელმა სირთულეები მაინც განიცადა. ამბობენ, რომ ამ დროს სოფელში ასობით ადამიანი ცხოვრობდა.

ფილადელფიელმა ბიზნესმენმა ჯოზეფ ვარტონმა, 1876 წელს “ბათსტო“ შეიძინა. მან გააუმჯობესა სოფლის შენობები.

mitovebuli-qalaqebi8-1625235916.jpg

კაჰავბა, ალაბამა

1820 წელს კაჰავბა ალაბამას შტატის დედაქალაქი გახდა, თუმცა ამით ყველა კმაყოფილი არ იყო. ნაწილი ჩიოდა, რომ ტერიტორია შესაძლოა, დატბორილიყო. მაშინდელმა ოპოზიციამ ეს საკანონმდებლო ორგანოს გადასარწმუნებლად გამოიყენა. 1826 წელს შეიძლება ითქვას, რომ ქალაქი დაცარიელებული იყო, თუმცა მოგვიანებით მაინც აღადგინეს.

კაჰავბა შემდეგ ბამბის განაწილების პუნქტად იქცა, 1850-იან წლებში რკინიგზის მშენებლობამ კი სამშენებლო ბუმი გამოიწვია. სამოქალაქო ომის დროს იქ 3000-ზე მეტი ადამიანი ცხოვრობდა. 1865 წელს, ქალაქი დაიტბორა და ამის გამო დასახლება სრულიად დაცარიელდა.

mitovebuli-qalaqebi9-1625235942.jpg

გლენრიო, “ნიუ მექსიკო“ / ტეხასი

გლენრიოს არასწორმა ადგილმდებარეობამ სახელმწიფოს ნამდვილი თავსატეხი შეუქმნა. ისტორიულ მაგისტრალზე მდებარე მე -20 საუკუნის დასაწყისის ამ ქალაქმა ისარგებლა ორმაგი შტატის მდგომარეობით, ტეხასის მხარეს ბენზინგასამართი სადგურების განთავსებით, რათა თავიდან აეცილებინათ ახალი გადასახადები. ანალოგიურად, მან ააშენა ბარები და ოტელები ახალი მექსიკის მხარეს, რადგან ტეხასის მხარე არ იყო მშრალი.

ქალაქი აყვავდა ომისშემდგომ ეპოქაში, როდესაც 66-ე გზატკეცილზე მანქანები საწვავისთვის ჩერდებოდნენ. ეროვნული პარკის სამსახური გლენრიოს აღწერს, როგორც "ნეონის ციმციმი უდაბნოში“. 1975 წელს ქალაქი მცხოვრებლებმა მიატოვეს.

mitovebuli-qalaqebi10-1625235968.jpg

ადამსი, ტენესი

ადამსში მოსახლეობა პირველად 1790-იან წლებში ჩამოვიდა, მაგრამ სამოქალაქო ომის დროს მრავალი შენობა განადგურდა. 1880-იანი წლებისთვის დასახლებაში მაღაზიები და ქარხნები აღდგა, მაგრამ გაუგებარი მიზეზების გამო, 1899 წელს ისევ გაუქმდა. ამის შემდეგ 1908 წელს მოხდა მისი რეორგანიზაცია და 1963 წელს გახდა ქალაქი. 1960-იან წლებამდე ადამსი ყვაოდა 41-ე მაგისტრალზე მდებარეობისა და ჩიკაგოსა და მაიამის შორის სარკინიგზო კავშირის გამო.

მიუხედავად იმისა, რომ ადამსში ჯერ კიდევ რამდენიმე ასეული ადამიანი ცხოვრობს, ქალაქის ცენტრი დღეს მიტოვებულია. ამბობენ, რომ ეს "პრაქტიკულად მოჩვენებათა ქალაქია".

(წყარო - lovemoney.com)

თეონა რამაზაშვილი