ვინ გუდავს ეკონომიკას?
"მაქვს ინფორმაცია, რომ გამგებლების ნაწილი მამაძაღლობს, მაგრამ დასამტკიცებლად ფაქტები და კომპანიების დახმარება მჭირდება"
რატომ მონაწილეობს რეგიონებში სახელმწიფოს მიერ გამოცხადებული ტენდერების საკმაოდ დიდ ნაწილში მხოლოდ ერთი კომპანია და ხომ არ ზრდის ეს კორუფციულ რისკებს საჯარო სტრუქტურაში, ამ საკითხებზე საქართველოს ინფრასტრუქტურისა და რეგიონული განვითარების მინისტრის მოადგილეს, ნოდარ ჯავახიშვილს ვესაუბრეთ:
- სახელმწიფოს მიერ გამოცხადებულ ტენდერებთან დაკავშირებით, გარკვეული ეჭვები მეც მაქვს, მაგრამ კანონმდებლობაში არსად არის მითითებული, რომ ჩვენ გამარჯვებული კომპანიების წარმომავლობითა და დამფუძნებლების ვინაობით უნდა დავინტერესდეთ. კანონი არც იმას გვავალდებულებს, მონაწილე კომპანიების უკან სახელმწიფო მოხელეების ინტერესები ვიკვლიოთ - ჩვენთვის ამოსავალი წერტილი ტენდერში მონაწილე კომპანიის გამოცდილება და სამუშაოს ხარისხიანად შესრულებაა.
შორს ვარ იმ აზრისგან, რომ სამინისტროსა და სატენდერო კომისიაში ყველა საკითხი მოწესრიგებულია და პროცესებიც გამჭვირვალედ მიმდინარეობს,
მაგრამ რასაც ვხედავ და ვუყურებ, ფორმალურად ყველაფერი თითქოს სწორად კეთდება.
- სწორედ ფორმალური მხარის მიღმა ჩნდება მწვავე კითხვები. მაგალითად, უკვე ტენდენციად იქცა, რომ რეგიონებში ტენდერებს ერთი და იგივე კომპანიები იგებენ.
- გიდასტურებთ, რომ ხშირ შემთხვევაში ტენდერებში ერთი და იგივე კომპანია მონაწილეობს და გამარჯვებულად ცხადდება, მაგრამ თუ სხვა, დაჩაგრული კომპანიის მფლობელი ხმას არ ამოიღებს და სიმართლეს არ იტყვის, როგორ მოვიქცეთ? არც მე მომწონს, როცა ტენდერების შედეგების განხილვისას მუდმივად ერთ გამარჯვებულ კომპანიას ვაწყდები, მაგრამ ხომ გეუბნებით, ჩემთან ჯერ არავინ მოსულა, დამეხმარეთ, ტენდერიდან უსამართლოდ გამომაგდესო...
- ეს ხომ არ მიანიშნებს იმაზე, რომ თქვენი უწყება საზოგადოებაში საკმარისი ნდობით არ სარგებლობს?
- თუ ვინმე სამინისტროს არ ენდობა, მე მითხრას, ტენდერებში ვინ დაჩაგრა. პირობას ვაძლევ, საკითხს ძირფესვიანად შევისწავლი. ადამიანმა საკუთარი უფლებების დასაცავად თავადვე უნდა იბრძოლოს... მაგალითად, ზემო სვანეთში ყველა სამუშაოს მხოლოდ ერთი სამშენებლო კომპანია ასრულებს და სხვა ორგანიზაცია ტენდერებში მონაწილეობის მისაღებად არც კი შემოდის. ანალოგიური ვითარებაა ონშიც, სადაც ყველა სამუშაოს "ამბროლაურის გზა" ასრულებს...
სავარაუდოდ, სხვა კომპანიებს აშინებენ და ტენდერში მონაწილეობის უფლებას არ აძლევენ. როცა 12 სატენდერო დოკუმენტაციიდან რვა ტენდერში ერთი გამარჯვებული კომპანიის შესახებ მომდის ინფორმაცია, ტენდერის არსი უკვე დაკარგულია. ახალქალაქშიც ასე ხდება, ყველა ტენდერს "ჯავახ ავტოგზა" იგებს.
- ალბათ, მუნიციპალიტეტებში გამოცხადებულ ტენდერებში მუდმივად ერთი კომპანია ადგილობრივ ხელისუფლებასთან შეუთანხმებლად ვერ გაიმარჯვებს. ადგილობრივების ინფორმაციით, ხშირად სამშენებლო კომპანიები გამგებლებთან არიან შეთანხმებული. მაგალითად, ბორჯომში ყველა ტენდერს კომპანია "მშენებელი" იგებს და როცა ერთ-ერთი ტენდერი სხვა ორგანიზაციამ მოიგო, ადგილობრივმა სატენდერო კომისიამ მას დისკვალიფიკაცია მისცა და სამუშაო ისევ კომპანია "მშენებელს" გადაულოცა...
- ამ საკითხს პირადად შევისწავლი. თუ მსგავსი ინფორმაცია დადასტურდება, გარწმუნებთ, გამგებლების თავები დაიყრება! მეც მაქვს ინფორმაცია, რომ გამგებლების ნაწილი მამაძაღლობს, მაგრამ დასამტკიცებლად ფაქტები და კომპანიების დახმარება მჭირდება.
- თუ ტენდერში დაჩაგრული კომპანიებისგან ინფორმაცია მომავალშიც ვერ მიიღეთ, გამოდის, ალტერნატიული მექანიზმი არ გაგაჩნიათ და დარღვევები გაგრძელდება?
- ასე იქნება მანამ, სანამ პასუხისმგებლობას თითოეული მოქალაქე არ იგრძნობს. მე მაქსიმალურად ვცდილობ, ვითარება გამოვასწორო. ამ მიზნით საკადრო ცვლილებებიც განვახორციელე - გზების დეპარტამენტის შესყიდვების სამსახურის ხელმძღვანელი სამინისტროში გადმოვიყვანე და მის ნაცვლად იქ გამოცდილი კადრი დავნიშნე. პარალელურად, ბაზის შექმნას ვცდილობ, რომლის შემდეგაც სამშენებლო ორგანიზაციები ჩვენს მოტყუებას ვეღარ შეძლებენ, დღეს კი მხოლოდ მათ მიერ მოტანილ ინფორმაციას ვეყრდნობით და არ გვაქვს შესაძლებლობა, გუშინ და დღეს მოწოდებული ინფორმაცია ერთმანეთს შევადაროთ.