EastFruit – რუსეთ-უკრაინის ომმა საქართველოში ხილ-ბოსტნეულისა და თხილის ექსპორტი შეამცირა, იმპორტი კი გაზარდა
2022 წელი საკმაოდ რთული წელი იყო საქართველოს მებაღეობის სექტორისთვის. ამის შესახებ EastFruit-საქართველოს მიმდინარე წლის ანგარიშში არის ნათქვამი, რომელიც პორტალის ვებგვერდზე ვრცელდება.
მიზეზად პორტალი გლობალური ეკონომიკის ძირითად სირთულეებს ასახელებს. ესენია:
- მსოფლიო ენერგეტიკული კრიზისი, რაც მიწოდებაზე პოსტკოვიდურმა ჭარბმა მოთხოვნამ და შესაბამისად, ენერგეტიკული ფასების ზრდამ გამოიწვია.
- რუსეთ-უკრაინის ომი - ორივე ქვეყნის ბაზართან საქართველოს ეკონომიკა ვაჭრობითა და ტურიზმით მჭიდროდ არის დაკავშირებული. ამდენად, ომის შედეგად ქართული მებაღეობა წარმოებისა და ლოგისტიკური ხარჯების ზრდას განიცდის.
- თურქეთის მიერ ექსპორტის შეზღუდვა საკუთარ ბაზარზე ფასების შემცირების მიზნით. ასევე, თურქული ლირას გაუფასურება და მეტად მაღალი ინფლაციის ფონზე თურქეთის მთავრობის საეჭვო ეკონომიკური პოლიტიკა, რაც სერიოზულ კრიზისში გადაიზარდა. თურქეთი არის ხილ-ბოსტნეულის მთავარი ექსპორტიორი საქართველოში, ამიტომ ექსპორტის შეზღუდვამ მნიშვნელოვანი ზეწოლა მოახდინა ქართულ ბაზარზე.
- ადგილობრივი ამინდის პირობები, რის გამოც მოსავალი ჭიანურდებოდა ან მისი ხარისხი უარესდებოდა ანდა ორივე ერთად. ამის შედეგად ბევრ პროდუქტზე ფასები გაიზარდა.
- მუშახელის დეფიციტი, - კიდევ ერთი ადგილობრივი ფაქტორი, რაც წელს უფრო შესამჩნევი გახდა.
EastFruit-საქართველოს მიმდინარე წლის 11 თვის მონაცემებით, ხილ-ბოსტნეულისა და თხილის საგარეო ვაჭრობაში ქვეყნის ექსპორტმა 166 მლნ დოლარი შეადგინა, რაც რეკორდული 2021 წლის ანალოგიურ პერიოდზე 17%-ით ნაკლებია.
პირველი სამი დიდი საექსპორტო ბაზარია:
- რუსეთი - 67 მლნ დოლარის ექპორტით. საბანკო სანქციების მიუხედავად, რუსეთი საქართველოდან იმპორტს აერხებს, რადგან რუსი ტრეიდერები ჩვეულებრივ შედიან ქვეყანაში და ნაღდი ფულით იხდიან.
- იტალია - 25 მლნ დოლარის ექსპორტით
- გერმანია - ასევე, 25 მლნ დოლარის ექსპორტით.
იტალიამ და გერმანიამ, წინა წლების მსგავსად, 2022 წელსაც საქართველოდან მებაღეობის მთავარი საექსპორტო პროდუქტის, თხილის იმპორტი განახორციელეს.
რაც შეეხება ქვეყნის იმპორტს, ის 30%-ით, ანუ 2021 წლის 74 მლნ დოლარიდან წელს 96 მლნ დოლარამდე გაიზარდა.
პირველი სამი ბაზარი, საიდანაც საქართველო იმპორტს ახორციელებს:
- თურქეთი - 36 მლნ დოლარით,
- ეკვადორი - 23 მლნ დოლარით, რომელიც ბანანის მთავარი ექსპორტიორია საქართველოში.
- უზბეკეთი - 7 მლნ დოლარით. აღსანიშნავია, რომ უზბეკეთმა თავისი ექსპორტი საქართველოში, წლიური თვასზარისით, 80%-ით გაზარდა, რადგან თურქეთმა საკუთარი ბაზრის დაკმაყოფილების მიზნით მიწოდება ნაწილობრივ შეზღუდა.
EastFruit-საქართველოს სავაჭრო მონაცემებში 2021 და 2022 წლების დეკემბერი არ შედის, რადგან თვე ჯერ არ დასრულებულა. თუმცა, როგორც პორტალი აღნიშნავს, დეკემბრის მონაცემების გათვალისწინებითაც ხილ-ბოსტნეულითა და თხილით საქართველოს საგარეო ვაჭრობის საერთო სურათი არ შეიცვლებოდა. რუსეთ-უკრაინის ომის გამო 2022 წლის ექსპორტი ყველა ვარიანტში შემცირებულია, ხოლო იმპორტი გაზრდილი. იმპორტის მატების მთავარი მიზეზი მზარდი ადგილობრივი მოთხოვნაა, რაც საქართველოში რუსეთის მოქალაქეების მასიურმა შესვლამ გამოიწვია.
მოამზადა ლადო სულაბერიძემ