მონაკოში მცხოვრებმა ცნობილმა ღვინის ექსპერტმა და მწერალმა ქალმა, რადკა სლოვაცკოვამ „ალავერდის მონასტრის მარნის“ შესახებ ეს სტატია 4 წლის წინ დაწერა, თუმცა ამ მშვენიერ ტექსტს აქტუალობა დღემდე არ დაუკარგავს , რადგან იგი ნათლად ასახავს ევროპელების თვალით დანახულ ტრადიციულ ქართულ მეღვინეობას და მის პერსპექტივებს. სტატიას უცვლელად გთავაზობთ:
საქართველო არის ადგილი, სადაც ბერები და ზოგიერთი მეღვინე კვლავ ინახავს ღვინოს მიწაში ჩაფლულ უძველეს ჭურჭელში, სახელწოდებით „ქვევრი“. ეს თიხის ჭურჭელი თავისი ფორმითა და დამზადებული მასალით, თიხით, წააგავს ამფორას. ყურძენი (სრულად) თავსდება ქვევრში - ესაა მტევანი კანით, ღეროებით და წიპწებით. ფერმენტაცია მიმდინარეობს ბუნებრივ საფუარზე და მოგვიანებით ქვევრში გადაიქცევა (მომწიფდება) ღვინოდ, სადაც ის ჰერმეტულადაა დახურული და ჩაფლულია მიწაში. ეს დაძველების (შენახვის) პროცესი ჩვეულებრივ 5-6 თვეს გრძელდება, რის შემდეგაც ყალიბდება სრულფასოვანი და მაღალი ტანინების მქონე ღვინო (ხანგრძლივი შეხება ყურძნის კანსა და წიპწებზე გამოსცემს მეტ ტანინებს ღვინოში).
ასეთი აღწერა შეიძლება უცნაურად ჟღერდეს, მაგრამ ეს ღვინოები ძალიან ხავერდოვანია, ინტენსიური და თუ ისინი დაყენებულია მცოდნე მწარმოებლების მიერ, გასაოცრად კარგადაა დაბალანსებული. გამოცდილებას ხშირად მოსდევს წარმატება. ეს ზუსტად ითქმის ქართველი ბერების შესახებ, რომლებიც 10 საუკუნეზე მეტია ღვინოებს ასე აყენებენ ალავერდის მონასტერში, კახეთში, რომელიც არის ქვეყნის აღმოსავლეთი მშრალი რეგიონი, კავკასიონის მთების ძირში. 1011 წლიდან (როგორი ციფრია!) ისინი აყენებდნენ ღვინოებს სამეფო ოჯახებისათვის, რუსეთის მეფეების ჩათვლით. ისინი ამაყობენ თავიანთი მემკვიდრეობით და სჯერათ, რომ ღვინის წარმოება პირველად საქართველოში დაიწყო. არაერთი არქეოლოგიური მტკიცებულება ამყარებს თქმულებას საქართველოზე, რომ ათასი წლის წინ ისინი იყვნენ პიონერები ღვინის წარმოებაში. საიდუმლოდ რჩება ის გარემოება, პირველად იყო საქართველო თუ სწორედ მისი გეოგრაფიული მდებარეობა, რაც დღეს მას უკავია, მაგრამ მაინც, უნდა ითქვას, რომ ღვინის წარმოების ტრადიცია ჩვენამდე მოღწეულ, დოკუმენტურად დადასტურებულ ისტორიას წვდება, და ამიტომაც ხალხმა, რომელიც აქ ცხოვრობს, უნდა იცოდეს როგორ კეთდება ის. შესაძლოა ამიტომაა, რომ მიუხედავად იმ ტექნოლოგიისა, რომელსაც ისინი იყენებენ - ანუ ადრინდელი, ვიდრე კლასიკური მეთოდია, ღვინოები განსაკუთრებით დაბალანსებული და ძალიან საინტერესოა. მათი უნიკალური გემო იყო სწორედ ის, რამაც მომაჯადოვა - მე არ ვიცი არც თეთრი და არც წითელი ღვინის გემო, რომელიც ოდესმე გამისინჯავს, რომ ახლოს მოდიოდეს ამ ღვინოებთან.
როგორც ჩანს, ყველაზე პერსპექტიული, საქართველოში არსებული 500 ყურძნის ჯიშის სახეობიდან, არის წითელი საფერავი. მისი ტანინების მაღალი შემცველობა და მჟავიანობა უზრუნველყოფს ხანგრძლივი დროით დაძველებას და მე ვურჩევდი ყველას, დალიონ ეს ღვინოები ბოთლში რამდენიმე წლის გაჩერების შემდეგ. კუპაჟის სახით თუ დამოუკიდებლად, ცალკე დაყენებული ღვინოები, რომლებიც გაუფილტრავი ღვინოებია და რომლებიც ძველდება ქვევრებში, მიიღება სუფთა სახით. საფერავს აქვს ინტენსიური ხავერდოვანი არომატი, ასევე ქლიავის და სანელებლების ხავერდოვანი გემო, თუკი მას რამდენიმე ხნის შემდეგ დალევთ. თუკი შევადარებთ ამ ღვინოს კარგად ცნობილ ღვინის სახეობას, მე ვიტყოდი, რომ მისი გემო არის შირაზსა და პინო ნიუარს შორის.