ერთი ქართული ბრენდის ისტორია
ინტერვიუ ”ნიკორას” გენერალურ დირექტორთან
სულ ახლახან, სააქციო საზოგადოება ”ნიკორას” დაარსებიდან 15 წელი შეუსრულდა. 15 წლის წინ არა, მაგრამ ”ნიკორაში” ოთხი წლის წინ მივიდა ფინანსურ დირექტორად, თუმცა მალევე გენერალური დირექტორის პოზიციაზე გადაინაცვლა და მას შემდეგ ამ მოვალეობას ასრულებს.
”ნიკორამდე” ირაკლი ბოქოლიშვილი ”ბაზის ბანკის” ერთ-ერთი დამფუძნებელი იყო და ფინანსური დირექტორის მოვალეობას ასრულებდა, მერე მისი სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი გახდა. ”ნიკორამ” კი, როცა საქმიანობას იწყებდა, პირველი კრედიტი სწორედ ”ბაზის ბანკში” მიიღო, რომლითაც საზღვარგარეთ საჭირო დანადგარები შეიძინა. ვინაიდან იმ დროისთვის ახალშექმნილი ”ნიკორა” ბანკის ერთ-ერთი მსხვილი მსესხებელი იყო, ირაკლი ბოქოლიშვილს მუდმივად უწევდა საქმის კურსში ყოფილიყო, რა ხდებოდა კომპანიაში და როგორ ვითარდებოდა ბიზნესი. სწორედ მაშინ, როდესაც სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი გახდა, ”ნიკორას” დამფუძნებლისაგან შეთავაზება მიიღო და დასთანხმდა კიდეც, რადგან რამდენიმეწლიანმა საქმიანმა ურთიერთობამ მეგობრული კავშირებიც გააჩინა.
- თავიდანვე ადევნებდით თვალს ”ნიკორას” განვითარებას. თქვენი აზრით, რა იყო ის ძირითადი ფაქტორები, რომელთა დამსახურებით იმ დროისთვის პატარა ”ნიკორა” დღეს ბაზარზე ერთ-ერთი მსხვილი მოთამაშეა?
- რამდენიმე ფაქტორი იყო. პირველი და უმთავრესი ის, რომ თავიდანვე შეიკრიბა თანამოაზრეების ჯგუფი, რომლებსაც მართლა უნდოდათ კარგი საქმის კეთება. მეორე, მათი სტარტაპის დროს კონკურენცია პრაქტიკულად არ არსებობდა, ანუ განვითარების მეტი საშუალება იყო. შესაბამისად, დამფუძნებლებმა მიიღეს სწორი გადაწყვეტილება, შეექმნათ ქართული წარმოება და აქცენტი გაეკეთებინათ ხარისხზე.
დღეს სააქციო საზოგადოება ნიკორა არის არა მარტო ხორცპროდუქტების წარმოება, არამედ მას ჰყავს ათზე მეტი შვილობილი კომპანია, რომლებიც, კვების მრეწველობის სხვადასხვა მიმართულებებზე და იმპორტზე მუშაობენ. გარდა ხორცპროდუქტების ორი საწარმოსი თბილისსა და ფოთში, გვაქვს ნახევარფაბრიკატების წარმოება, თევზეულის და ზღვის პროდუქტების წარმოება, რძის პროდუქტების და ნაყინის წარმოება, პურ-ფუნთუშეულისა და ნამცხვრების წარმოება თბილისში; მწყერების ფერმა თბილისთან ახლოს, საკალმახე ოზურგეთის რაიონის სოფელ ვაკიჯვარში, ხოლო ვენახები კახეთში, ნაფარეულში. ამას გარდა, გვაქვს ორი კომპანია, რომელიც დაკავებულია იმპორტით. ერთი,”მულტიტრეიდი”, რომელიც ნედლეულის იმპორტს ახორციელებს ძირითადად ჩვენი წარმოებისთვის და გარე ბაზარზეც ყიდის, ხოლო მეორე - ”ინტრეიდი”, რომელსაც ალკოჰოლური და არაალკოჰოლური სასმელები შემოაქვს ასევე საზღვარგარეთიდან.
რაც ყველაზე მთავარია, ნიკორას აქვს საქართველოში ყველაზე მრავალრიცხოვანი სავაჭრო ქსელი - ამ ეტაპზე 92 სუპერმარკეტი ქვეყნის მასშტაბით. თანაც, ყოველწლიურად ქსელს 10-15 ობიექტით ვზრდით. ამ მომენტისთვის ”ნიკორას” ყველა სტრუქტურაში 2300 კაცზე მეტია დასაქმებული.
ჩვენთან, კომპანიაში არიან ადამიანები, რომლებიც ”ნიკორას” შექმნის დღიდან აქ მუშაობენ. როდესაც 15 წლის იუბილესთან დაკავშირებით ფილარმონიაში თანამშრომლებისთვის საზეიმო საღამო გავმართეთ, აღმოჩნდა, რომ ასეთი 50-მდე თანამშრომელი გვყავს, რომლებიც ერთგულებისთვის განსაკუთრებულად დაჯილდოვდნენ. სწორედ ასეთი ლოიალურობა თანამშრომლებისა და მომხმარებლების მხრიდან არის კიდევ ერთი ფაქტორი, რის გამოც ნიკორამ წარმატებას მიაღწია.
- ბოლო პერიოდში საქართველოში რამდენიმე ფერმა ამუშავდა, თუმცა მწარმოებლები ხშირად აღნიშნავენ ბაზარზე გაყინული იმპორტირებული ხორცის სიჭარბეს. რამდენად საგანგაშოდ არის გაჯერებული ქართული ბაზარი იმპორტირებული ხორცით?
- რამდენიმე წლის წინ ადგილობრივი ბაზარი პრაქტიკულად არ არსებობდა. იყო მხოლოდ იმპორტირებული ხორცი. ბოლო პერიოდში რამდენიმე ღორის ფერმა გაიხსნა საქართველოში, რომლებსაც მაღალი ხარისხის პროდუქტი აქვთ, თუმცა თვითღირებულება ამ ფერმებიდან მოწოდებული ხორცის 1.5-ჯერ ძვირია იმპორტირებულზე. ეს ძალიან დიდი სხვაობაა და ბუნებრივია, აისახება მზა პროდუქტის ფასზეც. ამიტომ, ჩვენ ძირითადად მაინც ბრაზილიიდან იმპორტირებულ ღორის ხორცზე, დანიიდან ან იტალიიდან იმპორტირებულ ღორის შპიკზე ვმუშაობთ. თუმცა, გვაქვს პრემიუმ კლასის ნედლად შებოლილი ნაწარმი, ”კაიზერი”, რომლისთვისაც უფრო ადგილობრივ ღორის ხორცს ვიყენებთ. ზოგადად, ძეხვისა და სოსისის ტექნოლოგია რბილ ხორცს ვერ იტანს. ანუ, აქ დაკლული ღორიც კი, რომელიც რბილი და ახალი მოდის ჩვენთან, აუცილებლად უნდა გავყინოთ და მხოლოდ ამის შემდეგ ხდება მისი გადამუშავება. ეს არის წარმოების ტექნოლოგიური ნაწილი.
ვინაიდან ღორის ხორცის წარმოების მიმართულებით ადგილობრივ ბაზარზე გარკვეული ნაბიჯები გადაიდგა, მე იმედი მაქვს, რომ თუ წარმოება დაიხვეწება და გაიშლება, თვითღირებულებაც დაიწევს და შეგვიძლია ვიგულისხმოთ, რომ რაღაც მომენტიდან ქართული წარმოება კონკურენციას გაუწევს იმპორტირებულს.
რაც შეეხება საქონლის ხორცს, ჩემთვის არ არის ცნობილი სათანადოდ განვითარებული საქონლის ფერმა საქართველოში. ადგილობრივი საქონლის ხორცს ჩვენი კომპანია ნახევარფაბრიკატების წარმოებაში იყენებს, (პილმენი, ბლინები, კატლეტები და ა.შ.), თუმცა ეს რეალურად არის გლეხების მიერ ჩაბარებული საქონელი.
- წელს მთავრობა მიზნად ისახავს ეტაპობრივად გაზარდოს ადგილობრივი წარმოების წილი ბაზარზე და შეამციროს იმპორტირებული პროდუქტი, რომლის წარმოება ადგილზეც შესაძლებელია. ”ნიკორა” წარმოადგენს როგორც ადგილობრივ მწარმოებელს, ისე იმპორტიორ კომპანიასაც. რამდენად შესაძლებლად მიგაჩნიათ ზემოხსენებული ინიციატივის რეალობაში განხორციელება?
- ეს კურსი არის სწორი. მართლაც, საქართველო არასოდეს ყოფილა განსაკუთრებულად ინდუსტრიული ქვეყანა და ის ყოველთვის უფრო სოფლის მეურნეობაზე ორიენტირებული ქვეყანა იყო. იმისთვის, რომ ეს მიზანი მიღწეულ იქნას და რეალური სოფლის მეურნეობის დარგი ჩამოყალიბდეს, საჭიროა არა წვრილ-წვრილი მეურნეობები, როგორებიც ახლა გვაქვს, არამედ ცოტა უფრო მსხვილი, რომლებიც ბაზარზე რეალური მოთამაშეები იქნებიან. ამ მიმართულებით ნაბიჯ-ნაბიჯ უნდა ვიაროთ, ცხადია, მე არ ვამბობ, რომ გლეხებს საკარმიდამო ნაკვეთები უნდა ჩამოერთვათ ან რაიმე მსგავსი, მაგრამ თუ სექტორი გამსხვილებისკენ არ წავიდა, ინდუსტრიული სოფლის მეურნეობა ვერ შეიქმნება.
ახალი წლიდან დაიწყო ძალიან საინტერესო პროექტი, რომელიც ითვალისწინებს შემდეგ რამეს: თითოეულ რაიონში, უფრო თბილისიდან მოშორებით, რათა ადგილზე მოხდეს სამუშაო ადგილების შექმნა და მუშახელის დასაქმება, ტარდება ტენდერები სოფლის მეურნეობის პროექტების მხარდასაჭერად. პირობები არის ძალიან კარგი. მეწარმე ვალდებულია, პროექტისთვის საჭირო თანხის მხოლოდ ათი პროცენტი ჰქონდეს თვითონ, 40 პროცენტი არის გრანტი - ანუ ნაჩუქარი ფული და დანარჩენი არის იაფი კრედიტი, რომელიც მერყეობს წლიური 3-დან წლიურ 1 პროცენტამდე. ანუ, ეს კრედიტიც პრაქტიკულად უპროცენტო გაქვს, რადგან ინფლაცია ამ ერთსა და სამ პროცენტზეც მეტია.
მე ვფიქრობ, რომ ამ პროექტისათვის უფრო გამოცდილი კომპანიები უნდა გამოჩნდნენ, რადგან სოფლის მეურნეობა ცოტა რთულია, მით უმეტეს საქართველოში, როცა აგროდაზღვევა არ არის განვითარებული და ზედმეტად ხარ ბუნებაზე დამოკიდებული. ამიტომ, კომპანიებს უნდა ჰქონდეთ წარმოების გამოცდილება და ასევე უნდა შეეძლოთ რისკების ატანა. ასეთმა კომპანიებმა უნდა გადადგან ეს ნაბიჯი და დაიწყონ საკუთარი აქტივობის რეგიონებში გატანა. ამას ვაპირებთ ჩვენ. უკვე ვამზადებთ პროექტს გურიის ერთ-ერთ რაიონში განსახორციელებლად, რომელიც თევზის წარმოებაზე იქნება ორიენტირებული.
გურიაში, სოფელ ვაკიჯვარში, ჩვენი საკალმახის განვითარება 2006 წლიდან დავიწყეთ და იქ აბსოლუტურად ქართული კალმახებია (მე გურულ კალმახს ვეძახი), მხოლოდ საკვები შემოგვაქვს უცხოეთიდან. თუმცა, როგორც კალმახის, ისე მისგან ნაწარმოები ხიზილალის გასაყიდი რაოდენობა მცირეა. შარშან, მაგალითად 170 ტონა კალმახიდან 150 ტონა გასაყიდი თევზი იყო, ხოლო სადედე გუნდი, რომლისგანაც ხიზილალას ვიღებთ - დაახლოებით 20 ტონა. ჩვენი ხიზილალა, რომლის წარმოებაც სეზონზე (ნოემბრიდან-მარტამდე) სამ ტონას აღწევს, იმდენად ცოტაა, რომ მისი რეალიზაცია ხდება უმოკლეს ვადებში, შესაბამისად, პროდუქტის კონსერვირება არ ხდება. ერთადერთი კონსერვანტი, რაც ხიზილალას აქვს, ეს არის მარილი. ამიტომ, ჩვენი ხიზილალა არის აბსოლუტურად ჯანსაღი და ბუნებრივი.
ვაპირებთ გავზარდოთ მისი წარმოება. ამისთვის კალმახების სადედე გუნდი უნდა გაიზარდოს. შესაბამისად, უნდა გაიზარდოს აუზების რაოდენობაც. სწორედ ამაზეა მიმართული ჩვენი ახალი პროექტი, რომელსაც ვაპირებთ რომ წარვუდგინოთ სატენდერო კომისიას და თუ ყველაფერი კარგად წავიდა, რამდენიმე წელში დაფასოებული ხიზილალის წარმოებაც გვექნება.
- რადგან სამთავრობო ინიციატივებზე ვსაუბრობთ, გკითხავთ იმ ინიციატივის შესახებაც, რომელიც გენმოდიფიცირებულ პროდუქტზე კონტროლის გამკაცრებას ითვალისწინებს. თქვენი გამოცდილება როგორია ამ თვალსაზრისით, როგორ აკონტროლებთ იმპორტირებულ ნედლეულს, ან პროდუქტს, რომელიც თქვენი მაღაზიის დახლებზე ხვდება?
- ერთი შემიძლია გითხრათ, მთელ მსოფლიოში იყიდება გენმოდიფიცირებული პროდუქტი, უბრალოდ ინფორმაცია ამის შესახებ არის დატანილი პროდუქტზე და მომხმარებელს აქვს არჩევანი, იყიდოს ის, ან არ იყიდოს. ჩვენც, ალბათ, ამ გზით უნდა წავიდეთ. რადგან ეს საკითხი ასე გააქტიურდა, მე იმედი მაქვს, რომ სახელმწიფო სავალდებულოს გახდის ნებისმიერი იმპორტირებული საქონელისა თუ ნედლეულისათვის სერთიფიკატის თანხლებას, რომელიც დაადასტურებს, შეიცავს თუ არა ისინი გენმოდიფიცირებულ ინგრედიტებს. იმპორტის შემთხვევაში, ასე უნდა ვიყოთ დაცულები, რადგან როცა ხორცი ჩამოდის, ჩემთვის შეუძლებელია მივხვდე, რას შეიძლება ის შეიცავდეს, ან რა ჰქონდა მას ნაჭამი. თუმცა, დამატებითი დაცვის მექანიზმია ის, რომ ერთი წლის წინ ვეტერინარიის ზედამხედველობა გამკაცრდა და დღეს ნედლეულის შემოტანა შეიძლება მხოლოდ ევროკავშირის ქვეყნებიდან, ან ისეთი ქვეყნების საწარმოებიდან, რომლებსაც იგივე ნედლეული შეაქვთ ევროკავშირის ქვეყნებში. ეს არის პირველი ნაბიჯი დაცულობის თვალსაზრისით.
გარდა ამისა, ჩვენი პროდუქტის ხარისხის კონტოლი ხდება მუდმივად. ხორცს ისე არ ვიღებთ, თუ არ შევამოწმეთ. ჩვენს პროდუქტებში სოიოს დანამატები არ არსებობს, არის სუფთა ხორცი. გვქონია შემთხვევა, როცა მთელი კონტეინერი მომწოდებლისთვის უკან მიგვიბრუნებია იმის გამო, რომ ხორცის ხარისხი არ მოგვწონდა. ყოფილა შემთხვევებიც, როცა მიბრუნება შეუძლებელი იყო არასწორად შედგენილი კონტრაქტის გამო და გაგვინადგურებია მთელი კონტეინერი შესაბამისი წესების დაცვით.
ასევე, გვაქვს ჩვენი ლაბორატორია, სადაც, პრინციპში, თუ ძალიან სერიოზული ექსპერტიზა არ არის საჭირო, რაც შესაძლებელია ყველანაირი შემოწმება ტარდება. ამას გარდა, სურსათის უვნებლობის სამსახური პერიოდულად იღებს ჩვენგან როგორც ნედლეულის, ისე მზა პროდუქციის სინჯებს და ამოწმებს, რაც დამატებითი გარანტიაა, რომ ჩვენი პროდუქტი ხარისხიანია.
- ”ნიკორას” ჰქონდა სურვილი, საკუთარ თავზე აეღო ”გუდვილის” რეაბილიტაციის პროცესი და მიმდინარეობდა მოლაპარაკებებიც, თუმცა საბოლოოდ საკითხი დადებითად არ გადაწყდა. რატომ ვერ შედგა შეთანხმება?
- მე პირადად და ალბათ არავის, არ გვინდა, რომ ბრენდი ”გუდვილი”, რომელიც შექმნილია, ქართულია და ამდენი წლის მანძილზე წარმატებით უჭირავს გარკვეული ნიშა, აღარ იყოს. ეს იქნება ძალიან ცუდი, რადგან სწორედ ქვეყნის განვითარების ერთ-ერთი მაჩვენებელია ასეთი ბრენდების არსებობა. რატომ დაგროვდა პრობლემები კომპანიაში და რისი ბრალია, მე ამაში არ ჩავეძიები, არსებობდა ამის როგორც ობიექტური, ისე სუბიექტური მიზეზები, ჩემი აზრით. ფაქტია, რომ რაღაც მომენტში გუდვილი აღმოჩნდა სიტუაციაში, როდესაც მას დაუგროვდა უზარმაზარი დავალიანება ბანკის და რაც ყველაზე სამწუხაროა, მომწოდებლების წინაშე. ვალი იყო დაახლოებით 28 მილიონამდე, რაც იმას ნიშნავს, რომ თუ ეს ფული მომწოდებლებისთვის დაიკარგება, ძალიან ბევრ სადისტრიბუციო კომპანიას პრობლემები გაუჩნდება.
ჩვენთვის ცნობილი იყო ეს სიტუაცია და შეთავაზება იყო შემდეგი, რომ ჩვენ დავხმარებოდით ”გუდვილს” სიტუაციიდან გამოსვლაში. მზად ვიყავით გაგვეწია ის დიდი რისკები, რაც ამ პროექტს ახლდა თან. ოღონდ, ჩვენი აუცილებელი პირობა იყო გაკეთებულიყო ყველაფერი ისე, რომ ყველა მხარე - ბანკი, მომწოდებლები და ”გუდვილის” დამფუძნებელი - ყოფილიყო კმაყოფილი. ცხდია, ასეთ სიტუაციაში არ არსებობს მოგებული მხარე, თუმცა ზარალი უნდა იყოს თანაბრად განაწილებული. ჩვენ გვქონდა შემუშავებული სამწლიანი გეგმა, თუ როგორ უნდა წარმართულიყო რეაბილიტაციის პროცესი. ”გუდვილის” მომწოდებლების 70 პროცენტი ჩვენი მაღაზიების მომწოდებლებიც არიან, ამდენად გვქონდა ხედვა, როგორ უნდა მომხდარიყო მათი დავალიანების დაფარვა. მე როგორც ვიცი, ბანკს და ”გუდვილის” დამფუძნებელს ჰქონდათ მოლაპარაკებები და მოხდა ისე, რომ ისინი რაღაც საკითხზე ვერ შეთანხმდნენ. რადგან დავინახეთ, რომ ყველა მხარე იმ ეტაპზე კმაყოფილი ვერ დარჩებოდა, უარი ვთქვით პროცესში მონაწილეობის გაგრძელებაზე და წარმატებებს ვუსურვებთ ყველას. ჩვენ ვაგრძელებთ ”გუდვილთან” ურთიერთობას და ყველანაირად დავუდგებით გვერდში, რაც შეგვეძლება, მათ შორის მათი პროდუქციის ჩვენს ქსელში გაყიდვით, ან პირიქით, ჩვენი პროდუქციის მათ ქსელში გაყიდვით.
- ”ნიკორამ” წარმატებულად განვლო 15 წელი. ახლა, როდესაც ქვეყანაში ბიზნესისადმი მიდგომა შეიცვალა და ჩნდება ახალი შესაძლებლობები, როგორიცაა ევროკავშირის ბაზარი, კომპანიის განვითარების რა მასშტაბებზე ფიქრობთ გასვლას შემდგომი 15 წლისთვის?
- 15 წლიანი პერსპექტივა ძალიან დიდია. უახლოეს წლებზე შემიძლია გითხრათ.
დიახ, დღეს ბიზნესი თავს ნამდვილად უკეთესად გრძნობს. მე არ მოვყვები, რა იყო ორი წლის წინ ეს ყველა კომპანიას გადახდა და ყველამ კარგად იცის. ”ნიკორამაც”ძალიან დიდი დარტყმა მიიღო, მე პრაქტიკულად კომპანიაში კრიზის მენეჯერად მოვედი. ომის შემდეგ სამი წელი პრაქტიკულად მხოლოდ გადარჩენაზე ვფიქრობდით, არათუ გაფართოებაზე. თუმცა, ისიც უნდა ვთქვათ, რომ სიტუაცია თვალის დახამხამებაში ვერ შეიცვლება. იყვნენ კომპანიები, რომლებიც გარკვეულწილად ასოცირებულები იყვნენ ძველ ხელისუფლებასთან. მათმა უმრავლესობამ საქმიანობა შეაჩერა, ხოლო ბიზნესში თავისუფალი ნიშის დაკავება მყისიერად არ ხდება. მეორე, ბიზნესზე კონსერვატორი სტრუქტურა არ არსებობს. სანამ ნაბიჯს გადადგამს ის დიდხანს ფიქრობს. შესაბამისად, ორხელისუფლებიანობა, გარკვეული მოლოდინი როგორ კურსს აიღებდა მთავრობა და ა.შ. ასევე იყო მიზეზი აქტივობის შენელების. ჩემი აზრით, ახლა ეს ყველაფერი უკვე დალაგდა, ბიზნესმა მიიღო გარკვეული მესიჯები და მე ამ წელს განუზომლად მეტ ბიზნეს აქტივობას ველოდები არა მხოლოდ ჩვენი, არამედ ყველა კომპანიის მხრიდან.
რაც შეეხება ახალ შესაძლებლობებს,მარტო თავისუფალი ვაჭრობის დეკლარირება საქმეს არ შველის. მაგალითად, დიდი ხანია გვაქვს ასეთი ხელშეკრულება თურქეთთან, რომელიც სრულდება მხოლოდ თურქეთის სასარგებლოდ. ჩვენი ხელისუფლება არანაირ წინააღმდეგობას მათ პროდუქციას არ უწევს, გარდა დადგენილი ნორმებისა, ხოლო რაც შეეხება მეორე მხარეს, სახელმწიფო დონეზე იქაც არ ხდება რაიმე დაბრკოლების დეკლარირება, თუმცა როგორც კი დაბალ რგოლზე ჩადიხარ, დაწყებული მებაჟიდან, პრაქტიკულად შეუძლებლია თურქულ ბაზარზე ქართული პროდუქციის შეტანა.
ჩვენ მცირე ქვეყანა ვართ და შესაძლოა, ისე არ ვიცავთ ჩვენს უფლებებს, როგორც საჭიროა. ჩვენ მოვხსნით ბარიერებს და შემოვა პროდუქცია ნაკლები დაბრკოლებებით, მაგრამ მთავრობამ აუცილებლად უნდა იზრუნოს იმაზეც, რომ ანალოგიურად ნაკლები ბარიერები დაგვხვდეს იქითაც. თუკი ეს ბარიერები არ იქნება, მაშინ ჩვენ შევძლებთ გამოვიყენოთ ჩვენი კონკურენტული უპირატესობები, რაც გვაქვს ევროპის ბაზართან შედარებით. ეს უპირატესობები შემდეგია: შეგვიძლია სუფთა პროდუქტის წარმოება უფრო მეტად, რადგან ჩვენი მიწა ჯერ ისეთი დაბინძურებული არ არის, როგორც იქ; ჩვენთან არის იაფი ზედნადები ხარჯები, ძირითადად იაფი მუშახელი მყავს მხედველობაში. განუზომლად ნაკლებია არენდებიც და ამ ფონზე ჩვენი პროდუქცია შეიძლება იყოს მეტად კონკურენტუნარიანი.
რაც შეეხება მომავალს, რამხელაც არ უნდა გახდეს კომპანია, ადგილზე დგომა არ შეიძლება, თუ გინდა რომ ლიდერის პოზიციები შეინარჩუნო. ჩვენი შეფასებით, დღეისათვის ხორცპროდუქტების ბაზრის 35-40 პროცენტი გვიჭირავს, რაც მნიშვნელოვანი მაჩვენებელია. ამის იქით გაზრდა შეუძლებელიც კია, შეიძლება გაიზარდოს მხოლოდ მოხმარება, რაც ჩვენს ბაზრის წილს კი არა, გაყიდვებს გაზრდის. ”ნიკორას” გაყიდვები ისედაც მზარდი ტენდენციით ხასიათდება. მაგალითად, ოთხი წლის წინ 80 მილიონი იყო, შარშან კი - 160 მილიონი. წელს 190 მილიონზე ვაპირებთ გასვლას.
ყველაზე დიდ რეზერვს მაღაზიების ქსელის განვითარებაში ვხედავ. თუ ეკონომიკა წინ წავიდა და მოქალაქეთა მსყიდველუნარიანობა გაიზარდა, კიდევ უფრო მეტ ადამიანს გაუჩნდება სურვილი, შეიძინოს უფრო ხარისხიანი პროდუქტი უფრო კომფორტულ გარემოში. ამიტომ, ვფიქრობ, მაღაზიების ქსელის განვითარებას დიდი პოტენციალი აქვს.
Video
როგორია ბიზნესგარემო საქართველოში - ინტერვიუ ”ნიკორას” გენერალურ დირექტორთან