კანონმდებლობის ცვლილება ნებისმიერ სფეროზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს.
რა ხდება ამ მხრივ სამშენებლო სექტორში და როგორ შეიცვალა ბოლო წლებში დეველოპერების საქმიანობა? - ამ და სხვა კითხვებზე კომპანია „აი ჯი ეს ჯგუფის“ ერთ-ერთი დამფუძნებელი, უძრავი ქონების სფეროს ექსპერტი შოთა გუჯაბიძე გვიპასუხებს.
- ვიდრე მთავარი საკითხის განხილვას შევუდგები, მცირე შესავალს გავაკეთებ: ჩვენ ყველანი მომსწრენი ვართ, როგორი ბუმი იყო ქართულ სამშენებლო სექტორში 2008 წლამდე და შემდგომ პერიოდში. ეს ბუმი კანონმდებლობის გამარტივებით იყო გამოწვეული. იმ წლებში სამშენებლო საქმიანობა შესამჩნევად გაადვილდა, რადგან ძალიან ბევრი ნორმა და წესი უგულვებელყოფილი იყო. ამის გამო სამშენებლო ბიზნესი ძალიან გაფართოვდა, მშენებლობის დაწყება და დასრულებაც გამარტივდა, მაგრამ ეს ყველაფერი ხდებოდა ხარისხის და სამშენებლო ნორმების უგულვებელყოფის ხარჯზე.
- ბატონო შოთა, დღეს რა მდგომარეობაა სამშენებლო ბიზნესში?
- ბოლო წლებში რეგულაციები სამშენებლო სექტორში აშკარად გამკაცრდა და ისეთი სიტუაცია შეიქმნა, როდესაც ყველა ცდილობს ფეხი აუწყოს ბაზრის მოთხოვნებს და თავის კლიენტებს გაუმჯობესებული პროდუქცია შესთავაზოს. მომხმარებლის მოთხოვნებიც დაიხვეწა: დღეს მომხმარებელს აქვს იმის სურვილი და მოთხოვნილება, რომ უფრო კომფორტულ და უსაფრთხო გარემოში იცხოვროს. შესაბამისად, სამშენებლო სექტორმა თავისი პროდუქციის გაუმჯობესება დაიწყო, რაც ძალიან კარგი ტენდენციაა. მე იმას არ ვამბობ, რომ ამ სფეროში დარღვევები არ არის, ან არ იქნება, უბრალოდ, სწრაფვა უკეთესი ხარისხისკენ აშკარად იგრძნობა. უნდა ვაღიაროთ: ნებისმიერი რეგულაცია, რომელიც ხარისხის გაუმჯობესებას გულისხმობს, ამ მიზანს ხშირად ამართლებს ხოლმე.
- ბოლო წლებში მომხდარ ცვლილებებს შორის რომელს გამოყოფდით?
- თუნდაც რეგულაციას, რომლის მიხედვითაც გაქირავებით შემოსული თანხა უფრო ნაკლები პროცენტით იბეგრება. ადრე ვინც თავის ბინას, ან კომერციულ ფართს აქირავებდა, ამ ფაქტს მალავდა, ახლა კი, შეუძლია ლეგალიზებული შემოსავალიც ჰქონდეს და ბიუჯეტის სასარგებლოდ თანხაც გადაიხადოს. ეს უძრავი ქონების ბაზრისთვის და მოსახლეობისთვის დადებითი ცვლილებაა. დადებითი მოვლენა იყო კოეფიციენტების გაყიდვის შეზღუდვაც, რადგან არსებობდა რეალური საშიშროება, რომ ეს კორუფციული გარიგებებისა და უკონტროლო მშენებლობების ხელშემწყობი ფაქტორი გამხდარიყო. თუმცა, ყველაზე დიდ ცვლილებებს დეველოპერები თბილისის განვითარების გენერალური გეგმის ამოქმედების შემდეგ ველოდებით.
- რა ცვლილებებს გულისხმობთ?
- პირველ რიგში, ახალი გენგეგმის მიხედვით დედაქალაქში მოეწყობა დიდი მოცულობის რეკრეაციული ზონები, რაც მნიშვნელოვნად განტვირთავს ქალაქს. ისიც საყურადღებოა, რომ ღამის გასართობი ცენტრები და ობიექტები ქალაქგარეთ გადაინაცვლებს და თბილისის ცენტრში, ორ-სამ რაიონში არ იქნება თავმოყრილი. ამის შედეგად სიტუაცია დაბალანსდება და დედაქალაქი საცობებისგან განიტვირთება. ეს ზოგიერთი რაიონის პრესტიჟულობასაც გაზრდის და იქ არსებული უძრავი ქონების ფასსაც. ერთი სიტყვით, ახალი გენგეგმა ბევრ რამეს მოაწესრიგებს.
- კიდევ რა ცვლილებებია მოსალოდნელი უძრავი ქონების ბაზარზე?
- ამ ბაზარზე რეგულაციები ევროკოდების მიხედვით თუ დადგინდება, ეს მშენებლობის სტანდარტებსაც განსაზღვრავს, ხარისხსაც გაზრდის და ფასსაც. სამშენებლო პროცესიც უფრო ორგანიზებული გახდება. პოზიტიურ ასპექტებს შორის უნდა დავასახელო ისიც, რომ დიდი ყურადღება ექცევა დაუსრულებელი ობიექტების აღდგენას. მთავარი ცვლილებები კი მაინც გენგეგმის ძალაში შესვლის შემდეგ გველოდება.
- ბატონო შოთა, ხშირად გვესმის მოსაზრებაც, რომ ქალაქში უხარისხო კორპუსები შენდება, რომ ეს კორპუსები 5-ბალიან მიწისძვრასაც ვერ გაუძლებს და მალე დაინგრევა... რას უპასუხებდით მათ?
- ასეთ ბრალდებებზე პასუხი საკმაოდ მოკლეა: არ შეიძლება კრიტიკა არგუმენტების გარეშე. მე ვერ უარვყოფ, რომ ვიღაც უხარისხოდ აშენებდა, ან აშენებს, მაგრამ დადონ კვლევა, რამდენი კორპუსი დაინგრა, ან დაიბზარა ბოლო წლებში სეისმური მდგომარეობის გამო. არიან ისეთებიც, ვინც დღესაც უხარისხოდ აშენებს, მაგრამ ეს ერთეული ფაქტებია. დავუშვათ, თუ აშენდა 1500 ახალი კორპუსი, აქედან უხარისხო შეიძლება იყოს ერთი, ან ორი, მაგრამ ამ ყველაფერს საფუძვლიანი ექსპერტიზა და დეტალური კვლევა სჭირდება. ერთბაშად ყველას დადანაშაულება არ შეიძლება. ვერც ერთი დეველოპერი ვერ აიღებს თავის თავზე რისკს, რომ შენობა უხარისხო მასალით ააგოს და თანხა არმატურაზე, ან კონსტრუქციულ ნაწილზე დაზოგოს, რადგან ამ გზით მიზერულ, უმნიშვნელო მოგებას მიიღებს. ამიტომ, ყველას ურჩევნია 3-5%-ით მეტი დახარჯოს, მდარე ხარისხის შენობა არ ააშენოს და ამის გამო საქმე საციხედ არ გაიხადოს. შეიძლება რომელიღაც „პრარაბი“ მაქინაციას ეწეოდეს, მაგრამ ეს უკანონობა კომპანიის შიგნით უნდა აღიკვეთოს. ჩემი აზრით, მსგავსი პრობლემების გაზვიადება სამშენებლო ბიზნესს კარგ შედეგს სულაც არ მოუტანს.
ხათუნა ჩიგოგიძე