ახალი რეგულაციები სარეკლამო ბაზრის განვითარებას შეუწყობს ხელს

მაუწყებლებს კომერციული რეკლამის განთავსებაზე შესაძლოა, ახალი შეზღუდვები დაუწესდეთ.

სატელევიზიო ეთერში სარეკლამო ჭრების დროითი მოცულობა შესაძლოა, შეიზღუდოს და კანონის საფუძველზე შემცირდეს. კანონპროექტის თანახმად, მაუწყებელს დღის ნებისმიერ მონაკვეთში, მათ შორის ”პრაიმ ტაიმში” სარეკლამო ჭრისთვის მხოლოდ 15 წუთი ექნება. ცვლილებების თანახმად, რომელიც მალე შესაძლოა საკანონმდებლო რეგულაციად იქცეს, 2015 წელს სარეკლამო ჭრა (სარეკლამო და სასპონსორო ბლოკი) იქნება არაუმეტესს 15 წუთი ერთი საათის განმავლობაში, რაც ერთ საათში ერთჯერადად არ განთავსდება და სამ-ოთხჯერ ”გაიჭრება”. 2016 წლიდან კი სარეკლამო ჭრისთვის ერთი საათის განმავლობაში გამოყოფილი დრო 12-წუთამდე შემცირდება. დამატებითი რეგულაციები 2017 წლიდანაც არის გათვალისწინებული. კანონმდებლობაში ცვლილებებზე მუშაობის დაწყება ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ ნორმებს უკავშირდება.

ამ ეტაპზე მოქმედი კანონმდებლობით, მაუწყებლებს სარეკლამო დროისთვის მთლიანი სამაუწყებლო ბადის 20% აქვთ გამოყოფილი, მაგრამ უფლება აქვთ ეს დრო საკუთარი სურვილისამებრ გამოიყენონ. შესაბამისად, სატელევიზიო რეკლამის დიდი ნაწილი ”პრაიმ ტაიმში” ხვდება. ახალი რეგულაციით 20%-იანი შეზღუდვა ძალაში რჩება, თუმცა, ის არა 24-საათიან ბადეს, არამედ ყოველ საათს შეეხება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მაუწყებელს დღის ნებისმიერ მონაკვეთში, მათ შორის "პრაიმ ტაიმში" სარეკლამო ჭრისთვის საათში მხოლოდ 15 წუთი ექნება.

რეკლამის რეგულაციასთან დაკავშირებით საკანონმდებლო წინადადება პარლამენტს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ შესთავაზა, რომლის კანონპროექტის სახით ინიცირებას პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტი გეგმავს. კანონპროექტში ნათქვამია, რომ საკითხის აქტუალობიდან გამომდინარე, კომუნიკაციის ეროვნულ კომისიას მიზანშეწონილად მიაჩნია, პარლამენტმა საკანონმდებლო წინადადება მიმდინარე სასესიო პერიოდში განიხილოს და მიღების შემთხვევაში, კანონი ძალაში უკვე 2015 წლის 1 იანვრიდან შევიდეს.

კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაში აცხადებენ, რომ რადგან სარეკლამო ბლოკი საათობრივი ზღვარით შემოფარგლული არ არის, ასეთ პირობებში არის შემთხვევები, როდესაც ე.წ. ”პრაიმ-ტაიმში” - საღამოს საათებში სარეკლამო და მასთან ერთად სპონსორობის ბლოკი 1 საათის განმავლობაში 32 წუთს შეადგენს. ამ შემთხვევაში კი გარკვეული პრობლემები თავად რეკლამის განმთავსებელს ექმნება, რადგან რეკლამა თავის ეფექტს კარგავს. კომისიის განცხადებით, შესაბამისი ანალიზი ცხადყოფს, რომ სარეკლამო ბლოკის ყოველი მესამე წუთის შემდეგ, რეკლამა მაყურებელთა მესამედს კარგავს. ასეც არის, მომაბეზრებელი სარეკლამო ჭრის თავიდან ასაცილებლად მომხმარებელი ხშირად დაპაუზება-გადახვევის რეჟიმს იყენებს. ხშირია შემთხვევები, როცა გადაცემის ხანგრძლივობას რეკლამის საერთო დრო აღემატება კიდეც. ”მაუწყებლობის შესახებ კანონში” შესატან ცვლილებებს ექსპერტები დადებითად აფასებენ და მიაჩნიათ, რომ ამით, ერთი მხრივ, გაფართოვდება რეკლამის განთავსების არეალი და მეორე მხრივ კი, შემცირებული დროის გამო, სარეკლამო ჭრის პერიოდში გაშვებული რეკლამის აღქმის საშუალება უფრო თვალსაჩინო და ეფექტური გახდება.

ექსპერტები არც იმას გამორიცხავენ, რომ რეგულაციების მიღების შემთხვევაში, მსხვილ სატელევიზიო კომპანიებში რეკლამა შესაძლოა, რაოდენობრივად შემცირდეს, მაგრამ მნიშვნელოვნად გაიზრდება მისი განთავსების ფასი, რადგან პოლიტიკური ფულისა და სასათბურე პირობების დაკარგვის შემდეგ, ნაციონალურმა არხებმა შემოსავლების ზრდა დიდი რაოდენობით რაკლამის მოზიდვით გადაწყვიტეს და სატელევიზიო რეკლამაზე ფასები მკვეთრად შეამცირეს, რამაც ბაზარზე არაჯანსაღი კონკურენცია შექმნა. შეზღუდვების დაწესების შემდეგ კი ”პრაიმ ტაიმში” რეკლამის განთავსებას, ძირითადად, მსხვილი რეკლამის დამკვეთები შეძლებენ. რაც მთავარია, ზოგადად ბაზარზე ვითარება გაჯანსაღდება და რეკლამა თანაბრად გადანაწილდება სხვა მედია და სარეკლამო საშულებებზე, მათ შორის სხვა, შედარებით მცირე ტელევიზიებში, რადიოში, პრინტში, ვებსა და გარე რეკლამის საშუალებებზე. ჯანსაღი კონკურენცია კი ზოგადად, სარეკლამო ბაზრის განვითარებას შეუწყობს ხელს. სპეციალისტების პროგნოზით, ახალი რეგულაციების ამოქმედების შემდეგ, სარეკლამო დამკვეთებს მოუწევთ გადახედონ საკუთარ სარეკლამო კამპანიებს და შესაძლოა ბევრი საინტერესო ალტერნატიული წყაროც იპოვონ. წლის ბოლო კი ამისთვის საუკეთესო დროა.

მამუკა ანდღულაძე, მედიაანალიტიკოსი: ”როცა ტელევიზიაში მიდის ბევრი რეკლამა, ეს ცუდია ყველასთვის, პირველ რიგში თავად ტელევიზიისთვის, რადგან სატელევიზიო ეთერი რეკლამით არის გაჯერებული და მისი ფასი ეცემა. როცა ეცემა სატელვიზიო რეკლამის ფასი, ეს ცუდია ალტერნატიული მედიისთვის, რადგან ტელევიზიას შეუძლია შესთავაზოს დამკვეთს ოდნავ ძვირი, მაგრამ დაუთმოს საუკეთესო საეთერო დრო. მაგალითად, წინა ხელისუფლების პირობებში იყო შემთხვევები, როცა ოღონდ კი სხვა, ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილ მედიასაშუალებებში არ განეთავსებინათ რეკლამა და ხშირად თვითღირებულებაზე დაბალ ფასადაც კი სთავაზობდნენ საეთერო დროს. ჩვენს ქვეყანაში სარეკლამო ბაზარი ისედაც პატარაა და განვითარებისთვის მას ჯანსაღი კონკურენცია სჭირდება. ბაზრის ყველა მოთამაშეს უნდა ჰქონდეს თანაბარი პირობები, რეკლამის დამკვეთს კი მრავალფეროვანი არჩევანის საშუალება”.

ემა ტუხიაშვილი